BÀI LÀM CỦA THÍ SINH

Gửi Thiên Hưng,

Lại là em đây, Hạ Du của anh. Anh giờ sao rồi, ở bên Mỹ  có khó khăn lắm không anh?

Kể ra thì cũng lạ, ờ cái thời mà viết thư chỉ còn là vài ba trò cũ kỹ, việc em đang làm đây thật quái đản làm sao. Nhưng dẫu sao em vẫn muốn viết, viết cho anh, và viết cho chúng ta. Những dòng tin nhắn viết vội khiến em mệt mỏi, và ý nghĩa của ngôn từ dần chẳng còn được như trước nữa. Em tìm đến trang giấy trắng và bút mực đen, nhắc cho mình về khoảng cách giữa lời, và ghi lên chính mình về những điều em chẳng nói ra. 

Ở Hà Nội giờ cũng đã chớm thu, khi những cây cổ thụ sừng sững ở Phan Đình Phùng lại rũ hết lá đi, trải lên con đường một lớp áo không chất liệu gì thay thế được. Lúc em viết đây thì màn đêm đã trùm lên thành phố, và hồ Tây với những ánh đèn sáng chiếu ngang dòng nay lại chẳng thấy đâu. Em đoán hồ Tây đêm ta đi là đêm sáng nhất. Những con phố nhỏ vẫn tấp nập đèn còi, nhưng giờ em chẳng đi đâu nữa. 

Em vẫn nhớ cái ngày mùa hạ sau cơn mưa, khi trời quang mát đến lạ kỳ. Ngày ấy, anh gọi cho em dù ta chẳng bao giờ gọi cho nhau, hỏi em có muốn đi một vòng hồ Tây, hoặc đến bất kỳ đâu em muốn. Anh còn nhớ không, khi ấy, đôi mắt anh nhìn em khác hẳn so với mọi ngày, là thương yêu chăng? Em chỉ đành cho là vậy. Ngồi trên con xe Cub với lớp sơn cũ kỹ, nhưng tâm hồn ta lại như lạc giữa chiêm bao. Thụy Khuê giờ vẫn sóc như ngày ấy đấy, nhưng ta chỉ biết cười đùa say sưa, và em khẽ nắm lấy gấu áo anh. Ta đi trên con đường Thanh Niên nổi tiếng là con đường tình yêu ấy, kệ cho gió vẫn hát mãi bên tai. Anh nói với em, Hà Nội đẹp lắm. Hà Nội vàng son, và anh sẽ đưa em đi khắp chốn, trên con xe quèn thôi, nhưng bằng cả trái tim anh. Mùa hạ man mác lòng em, và đâu đó thoảng đây là mùi áo anh đêm ấy. Rồi em ngân nga hát, anh còn nghe thấy không, em mê mẩn bụi bặm đèn đường, và em chẳng muốn đêm ấy phải tàn. Em vẫn muốn băng băng trong khắc thành phố say ngủ, lần đầu và cũng là lần duy nhất em phá những quy tắc của mình.

Nhưng anh ạ, em biết đó chỉ là những cơn mơ trước bão tố. Em không dám tin vào tình yêu vĩnh cửu chừng nào chúng ta còn chưa ổn định, và em biết anh được bao cô gái đón chờ. Chúng ta thật hợp biết bao, nhưng có lẽ không phải trong thế giới của Facebook Zalo anh ạ. Không, không phải trong thế giới khi anh còn những tiêu chuẩn giống những người trẻ ngày nay. Em đã thương anh đến hết mức em có thể, và em sẽ vẫn thương người con trai đã từng là một nửa. Nhưng em không chắc mối tình của ta có khác những mối tình chóng vánh khác của họ không nữa. Chúng ta ngộ nhận là yêu, và làm mất giá trị của nó như vậy. 

Em không dám nói đã làm được gì cho anh, nhưng bản thân em biết mình đã làm tất cả những gì em có thể. Em để cho anh mỗi lần anh vui đùa với những cô gái ngoài kia, vì em biết anh muốn tự do. Em san sẻ khó khăn vì chúng ta là một, nhưng có lẽ chỉ mình em nghĩ thế. Em chưa bao giờ ghét anh, vì thương sao hết người em yêu nhất, nhưng em nghĩ mình không chịu được nữa anh ơi. Anh đi xa, và em bỗng thấy lòng mình nhẹ bẫng. Câu chuyện chúng ta có "Romeo và Juliet", có "Những cây cầu ở quận Madison", có "Trước lúc Bình Minh" và có cả những mặt hồ sóng cuộn. Chỉ là, tình yêu của em vốn đã biến thành gồng mình. Anh sẽ không tự do trong tình yêu ấy, còn em sẽ không hạnh phúc trong tình yêu ấy. 

Anh đã để lại những gì đẹp nhất của tuổi trẻ cho em, còn em sẽ để lại cho anh một khoảng trống. Ta sẽ không phải ghét bỏ nhau nữa. Em sẽ buông anh ra, cũng là buông nỗi niềm của chính mình. Em cũng sẽ không cần khiến anh vui bằng cách nghe lời anh bảo. Em không đi Mỹ du học với anh nữa đâu. Lần thứ một nghìn lẻ một trong ước đinh chịu đựng nhau ngàn lần của chúng ta, em sẽ dành để làm điều mình yêu. 

Hà Nội đẹp lắm, nhưng lần này em sẽ tự ngân nga, tự vi vu và tự đi.

5.9.2020,

Hạ Du của mẹ em thôi.

●●●

NHẬN XÉT CỦA GIÁM KHẢO

Giám khảo Lo

Xin chào, tớ thích giọng văn của cậu, thích cách cậu nhìn nhận một tình yêu và thích ngôn từ cậu dùng ở đấy. Ngã rẽ tư đường phía trước, tớ đi và nhận ra mình không thích những khuôn chữ cậu dùng với đề bài ấy, với cách mà tình cảm ấy nở ra trong tình yêu đấy. Cái gì mà chẳng có hai mặt, không phải sao?

Hãy nói về giọng văn của cậu, tớ không có định nghĩa rõ ràng thế nào là Trung văn hay Âu văn, Thuần Việt, nhưng tớ rất ngưỡng mộ những người cầm bút trẻ có khả năng lấy hình tượng trung tâm của tác phẩm là con người Việt, với bối cảnh ở Việt Nam mà cụ thể ở tác phẩm cậu viết là Hà Nội vàng son trong trí ta đó. Có thể cậu là một người con nơi đất Hà Thành viết về mảnh đất mình lớn lên, tớ chỉ có thể đoán như vậy. Liệu rằng"Thụy Khuê vẫn sóc" không hề sai chính tả như tớ đã in đậm, liệu rằng nghĩa của từ đấy cũng là "xóc", tớ chỉ thoáng nghĩ nếu thế thì tuyệt quá, với câu chữ kết hợp như vậy, tả một cung đường như vậy. 

Dưới cái nhìn của tớ, qua một câu văn mà có đến ba tác phẩm điện ảnh lẫn bi kịch xuất hiện, trước tiên hãy nói về câu văn này trước, vì sao khi ba tác phẩm đã xuất hiển song hành với vai trò đối sánh với tình yêu của hai nhân vật thì lại xuất hiện cả "những mặt hồ cuộn sóng", điều này chẳng phải gây mất cân xứng và bấp bênh câu văn sao? Còn về nhân vật Thiên Hưng và nhân vật Hạ Du có lẽ đã thương nhau chỉ trong quãng thời gian đầu ngắn ngủi nhưng sâu sắc khó phai, tuy nhiên qua tác phẩm tớ không thấy một điểm nào trong tình yêu của hai nhân vật ngoài những kí ức đẹp đẽ chậm rãi về đất Hà thành với một cái kết chẳng hứa hẹn như "Trước lúc bình minh", tuy vậy câu chuyện tình yêu này vẫn chưa đủ để "có" cả "Trước lúc bình minh", yếu tố bi kịch của câu chuyện lại không thể bằng "Romeo và Juliet" khi cả hai nhân vật kia đều hi sinh vì nhau còn Hạ Du lại chỉ nhìn ở một phía, nếu cậu đang cố tô đậm những điều Hạ Du phải "chịu đựng nhau ngàn lần", phải tha thứ và rồi lại tha thứ nhưng kết thúc lại là để cho mảnh kia tự do thì điều này vẫn chưa đủ, hơn nữa cũng không đảm bảo ngữ nghĩa của đề bài. Với một đau thương từ "Romeo và Juliet", ngẫu hứng lãng mạn của "Trước lúc bình minh", nồng đắm đầy luyến tiếc của "Những cây cầu của quận Madison" thì chuyện tình này đong đầy được đến đâu? Liệu còn hững hờ không khi giữa ba tác phẩm với hai cái có kết thúc buồn và một cái có kết thúc mở, lại được gom đủ trọn vẹn vào một mối tình "ngộ nhận là yêu, làm mất giá trị của nó"?

Cuối cùng, có thể đề bài chỉ như vậy, với một câu thoại vu vơ của nhân vật như vậy, với không một yêu cầu bắt buộc thí sinh phải đọc trọn vẹn tác phẩm, nhưng ít nhất tớ hi vọng cậu đã tìm hiểu qua "Người đua diều" của Khaled Hosseini. Điều đòi hỏi duy nhất của đề bài là ngữ cảnh của tác phẩm và ngữ cảnh của câu nói phải có ít nhất một điểm chung, và liệu cậu có hay chăng Hassan đã chịu đựng những gì, làm được những gì cho Amir?
7/10.

Giám khảo Cr

Chào cậu. Cảm ơn cậu vì một bài viết nhẹ nhàng như cơn gió thu Hà Nội ngày ấy.

Có lẽ bởi tớ không phải người Hà Nội nên khó cảm nhận rõ cái đẹp của những con đường Hà Nội trong lá thư kia. Chỉ là khi đọc lá thư ấy, tớ có cảm giác như nghe gió hát bên tai, nghe cả tiếng bánh xe đi trên những con đường xào xạc lá vàng rơi nữa. Tớ có thể hình dung ra một Hà Nội rất đẹp, rất nên thơ như thế đấy. Tuy phát hiện về những thảm lá trên đường và ánh đèn vàng cổ kính chưa thật sự mới mẻ nhưng cậu đã làm rất tốt khi đưa nó vào lá thư. Những ngôn từ dịu dàng ấy mới gợi cảm biết nhường nào.

Cậu sử dụng ngôi thứ nhất nhỉ, viết dưới dạng một lá thư gửi người cũ giữa những suy nghĩ bộn bề của quá khứ, hiện tại và cả tương lai. Tớ thích cách cậu lồng ghép ba khoảng thời gian ấy vào cái cảnh Hà Nội lá vàng rơi, hồ Tây và lúc "mình" đi bên nhau ngày ấy. Tớ cảm thấy Hạ Du là một cô gái có tâm hồn nhạy cảm lắm. Cái kiểu người dễ buồn vui vì mấy lời nói vu vơ thôi. Nhưng lúc cậu sử dụng những từ như "quái đản", "con xe quèn", "mê mẩn", "say ngủ" và "cơn mơ trước bão tố", tớ lại có suy nghĩ khác về Hạ Du. Cô nàng còn có phần mạnh mẽ và cái tôi rất lớn. Nghe có vẻ là lạ khi nói Hạ Du có cái tôi lớn lúc cậu đặt cô nàng trong hoàn cảnh vì người cũ cả ngàn lần rồi. Nhưng phải có cái tôi, Hạ Du mới dùng những ngôn từ sắc xảo để đưa vào lá thư như thế. Lá thư ấy như một lời từ biệt dứt khoát, như một chiếc lá bỗng lìa cành để chạm vào con phố sang thu. Hơn hết, cũng bởi dùng những từ ngữ như thế, tớ có cảm giác mối tình của Hạ Du và chàng trai trước kia rất lãng mạn. Họ yêu nhau. Yêu nhau thậm chí chẳng vì gì.

Những câu văn dài của cậu thật sự thơ mộng và mang nét hoài cổ. Tuy nhiên xen vào giữa những câu văn đó lại là những câu văn chưa thật sự rõ nghĩa và cần sử dụng dấu phẩy để tách các phần trong câu ra. Ở một số đoạn, câu kết còn làm tớ thấy hụt hẫng. Bởi vì những câu khác trong đoạn ấy thật sự rất hay, làm say đắm lòng người, còn câu kết ấy như đang cười rất vui đột nhiên ngừng lại. Tớ không nhận ra được sự liền mạch cảm xúc ở những câu như thế. Câu văn ấy có phần ngượng ngùng và thiếu sự uyển chuyển như những câu khác trong lá thư.

Cậu có một lỗi sai chính tả theo như tớ phát hiện ra. Giám khảo #Lo đã chỉ ra ở trên nên tớ sẽ không đề cập đến nữa. Chỉ là có một phần, cậu đã viết:
"Không, không phải trong thế giới khi anh còn những tiêu chuẩn giống những người trẻ ngày nay." Thú thật thì câu này làm tớ hơi rối một chút. Như tớ thấy thì người con gái (Hạ Du) và người con trai đều là người trẻ. Vậy "khi anh còn những tiêu chuẩn giống những người trẻ ngày nay" là như thế nào? Cũng có thể cậu viết bài này với tâm thế Hạ Du và ai đó đã quá tuổi để cảm thấy mình trẻ nữa rồi, nhưng câu chốt của cậu "Hạ Du của mẹ em thôi" đã cho tớ nhận ra hai người kia vẫn còn trẻ lắm. Hạ Du đi ngang qua cuộc đời người đó, và rồi không ngoái đầu lại. Ở đó có chút trẻ con, có chút dấu hiệu trưởng thành nữa.

Tớ thích cách cậu viết lắm, chỉ tiếc là cậu vẫn thật sự chưa khai thác tốt chủ đề. "Vì cậu, cả ngàn lần rồi" không chỉ là một chút hy sinh và ích kỷ trong tình yêu. Thậm chí qua lá thư ấy, những hy sinh của Hạ Du vì cậu trai nọ thực sự chưa đủ cho đề "VÌ CẬU". Cậu đã đưa vào lá thư một số tác phẩm văn học. Tớ có chút tò mò về sự so sánh ấy, vì ngoài "Trước lúc Bình Minh" tớ đã nghe qua thì tớ chưa tiếp cận những tác phẩm còn lại. Tớ nghĩ việc liên tưởng giữa những chuyện tình thực sự rất khó và đây cũng là một điểm trừ trong bài của cậu.

Lá thư mà Hạ Du viết, cũng chính là bài dự thi của cậu để lại trong tớ một nỗi buồn, một chút xao xuyến, băn khoăn và những vẩn vơ nghĩ suy về sợi chỉ đỏ nối liền ngón áp úp của hai người nào đó. Bài viết tuy chưa thật sự tốt nhưng vẫn để lại ấn tượng nhất định trong lòng tớ.

Một lần nữa, xin cảm ơn.

Hy vọng cậu sẽ hài lòng với 6.75/10 điểm.

         Giám khảo Wen.

Xin chào cậu, mã phách 01 với một giọng văn rất dịu dàng. Cảm ơn cậu vì đã đưa vào bài những ngả đường của Hà Nội, đem tớ đến với một Hà Nội vàng son ôm ấp những mối tình thật thơ. Trong tác phẩm này tớ thích cách miêu tả những màu sắc ẩn hiện nơi Hà thành, chêm vào đó là mùi vị, thời tiết và những âm thanh của đèn còi, của xe và của gió. Âm hưởng trong bài da diết và màu sắc gợi cho tớ một tông vàng giăng mắc xuyên suốt tác phẩm này, nó thiêng về hoài niệm những điều của dĩ vãng, cậu khá thành công trong việc khắc họa quá khứ đã qua của một mối tình buồn. Cốt truyện chẳng mới mẻ, thậm chí đây là một tác phẩm chẳng có cốt truyện, nó như thể loại ký, dựa vào hồi tưởng và quá khứ để con chữ nở rộ. Nhưng tác phẩm đã gửi đến cho tớ một Hạ Du những cô gái trẻ khác, yêu hết mình với một anh chàng đào hoa lắm người con gái khác chờ đợi. Điểm sáng trong những điều đã cũ và đầy rẫy ở những tản văn về những cuộc chia ly, có lẽ là cách nhìn nhận sau khi kết thúc một mối tình. Dù yêu nhưng vẫn buông bỏ, tưởng chừng là bi lụy nhưng vẫn đủ lý trí để dừng lại với những điều không đáng, vẫn sẽ yêu mà không ghét bỏ người cũ. Và câu kết như một lời khẳng định, một câu chốt mạnh mẽ, cương quyết của người con gái ấy chính là "Hạ Du của mẹ em thôi".

Về hình thức, cậu dùng một lá thư và kể ngôi thứ nhất để bộc bạch, khắc họa tâm lý nhân vật rõ hơn, không có sự phá cách và đi theo lối an toàn. 

Điều tớ thắc mắc là việc cậu đưa ba tác phẩm văn học vào để nói về mối tình này, khá mạo hiểm. Nếu độc giả chưa từng đọc qua ba tác phẩm ấy, thì họ sẽ hình dung thế nào về chuyện tình của Hạ Du? Đưa ngữ liệu vào phải phân tích được nó, chứ không nên đưa vào để tăng độ hoa mỹ cho bài viết, mong là nhận xét này sẽ giúp đỡ được cậu ít nhiều.

Tác phẩm của cậu lưng lửng ở đâu đó, như mối tình của Hạ Du vậy, nó là những điều đã xa lắm, không quá u buồn nhưng vẫn tạo những gợn sóng thật nhỏ trong lòng người đọc.

Điểm tớ dành cho cậu: 7/10.

Giám khảo Gride

Xin chào, mình xin phép nhận xét đôi lời về tác phẩm của cậu. Đầu tiên về đề bài, cá nhân mình vẫn chưa thấy tác phẩm của cậu thể hiện rõ ràng "Vì cậu, cả ngàn lần rồi". Cả câu chuyện của cậu vẫn chưa làm nổi bật lên được vấn đề mà chúng mình đặt ra, điều này thật tiếc. Nhưng khi nhận xét đến giọng văn, mình yêu cách cậu viết, cách cậu miêu tả một Hà Nội đẹp đẽ và bình yên đến mức một con người Sài Gòn như mình khi đọc từng câu chữ của cậu, mình có cảm giác như chính bản thân đang ở Hà Nội và chứng kiến cảnh Thiên Hưng đang chở Hạ Du trên chiếc xe Cub cũ kỹ vậy. Qua giọng văn quá đỗi dịu dàng kia, chuyện tình củ Hạ Du và Thiên Hưng dù dang dở, nhưng vẫn khiến mình yêu đến lạ kì. Đa phần câu chữ của cậu đều được trau chuốt, nhưng có vài chỗ có vẻ như bị dư từ, khiến cho câu văn tối nghĩa, chẳng hạn như câu "Em để cho anh mỗi lần anh vui đùa với những cô gái ngoài kia..." thật sự làm cho cá nhân mình khá bối rối. Bên cạnh đó, cậu vẫn còn lỗi chính tả (hoặc lỗi type) nhưng không quá nghiêm trọng . Nhìn chung, mình trân trọng tác phẩm này của cậu, trân trọng giọng văn đầu chất thơ và hoài cổ vì nó đã gợi lên một nỗi buồn man mác nhưng âm ỉ, âm ỉ mãi.

Mình dành cho cậu số điểm 7.5/10.

▪▪▪

Điểm trung bình: 7.0625