BÀI LÀM CÙA THÍ SINH

"Vì sao cậu nhất quyết muốn đi?"

"Bởi vì muốn nhìn ngắm thế giới rộng lớn."

Đó là cuộc nói chuyện cuối cùng của chim ruồi với cây sồi già. Chim ruồi sinh ra và lớn lên trong một khu rừng rậm, mỗi ngày nó đều bay loanh hoanh khắp khu rừng để tìm kiếm mật hoa, ngắm nhìn mặt rời mọc rồi lặn, cuộc sống của nó lặp đi lặp lại như một vòng tuần hoàn vô tận.

Chim ruồi vẫn luôn nghĩ thế giới chỉ có vậy, cho đến một ngày cơn gió từ phương Nam ghé qua cánh rừng và kể cho nó nghe về thế giới bên ngoài. Nó nghe nói bên ngoài cánh rừng này có biển lớn trải dài miên man, có những cách đồng lúa mạch vàng ươm dưới nắng chiều, có những con người vui vẻ sống bên ngoài kia, và rất nhiều rất nhiều thứ khác thú vị vô cùng.

Chim ruồi bị câu chuyện của cơn gió thu hút, thế là nó quyết định rời khỏi cánh rừng để đi xem thế giới bên ngoài. Và bây giờ chim ruồi đang trên hành trình của riêng nó, ngắm nhìn và tìm kiếm điều mới lạ.

Vào lúc xế chiều, khi những dạt nắng cuối cùng đang chầm chậm khuất sau những ngôi nhà gỗ của ngôi làng nọ, chim ruồi đã bay đến được điểm đến đầu tiên.

Đó là một cánh đồng hoa cải trời với sắc vàng sánh ngang với ánh nắng ban mai, cánh đồng hoa trải dài và bao quanh ngôi làng như một vòng bảo hộ, vô cùng dịu dàng mà ôm lấy ngôi làng nhỏ. 

Chim ruồi đầy mệt nhọc hạ cánh lên tán của một cây phong, sắp vào thu lá phong dần chuyển vàng và cây phong dần chìm vào giấc ngủ. Chim ruồi không mấy chú ý đến cây phong, lực chú ý của nó đã bị thu hút bởi hình ảnh của một đôi trai gái trên cánh đồng hoa.

Nó thấy chàng trai khẽ đưa cho cô gái một phong thư màu nâu nhạt, còn cô gái thì e thẹn nhận lấy sau đó liền rời đi.

Theo như những thứ cơn gió đã từng kể, chim ruồi liền nhận ra chàng trai và cô gái đang yêu nhau, tình cảm vừa chớm nở cứ như hương hoa cải vậy, nhẹ nhàng nhưng khiến lòng người say đắm.

Chim ruồi quyết định ở lại nơi này một thời gian, nó muốn ngắm nhìn câu chuyện tình của chàng trai và cô gái kia. Ngày qua ngày chỉ cần thấy họ đến cánh đồng hẹn hò chim ruồi liền vờ như hút mật mà bay quanh họ, lắng nghe những câu hứa hẹn về tương lai của chàng trai, nghe câu nói dịu dàng đầy yêu thương của cô gái.

Chim ruồi thấy câu chuyện của họ thật bình dị, tuy bình dị nhưng thật hoàn hảo làm sao! Nó nhớ có một số câu nói đầy tình yêu của họ thế này.

" Em vừa tròn mười tám còn chàng thì hai mười, chúng ta yêu nhau với niềm hân hoan và sự chân thành nhất."

"Alice thân yêu! Em chính là nguồn sống của ta, ta tin rằng chỉ cần một năm nữa thôi, một năm nữa thôi là chúng ta có thể về chung một mái nhà rồi."

"Xin chàng đừng trêu đùa em như thế, bởi cha mẹ em vẫn chưa biết chuyện chúng ta."

"Nhanh thôi mọi chuyện sẽ đâu vào đấy thôi em yêu, đừng lo lắng hay nghi ngờ gì cả!"

Chim ruồi cũng rất vui cho đôi trai gái ấy, nó rất mong chờ ngày hạnh phúc nhất của họ. Và rồi mọi tai hoạ luôn đến một cách bất ngờ nhất có thể, cách một tháng trước lễ cưới của họ chiến tranh đã nổ ra, chàng trai vì đất nước mà lên đường ra chiến trận.

Hôm chia ly, từng cơn gió lạnh thổi qua như muốn thổi bay họ, cô gái cầm chiếc khăn choàng trao cho chàng trai. Nước mắt nàng lặng lẽ rơi trên đôi má ửng đỏ vì lạnh. Chàng lại đưa tay lau đi những giọt nước mắt đầy đau thương kia, khẽ nói lên câu từ biệt.

"Xin em đừng khóc vì đây là sứ mệnh của ta, ta chẳng biết khi nào là ngày về nhưng sẽ không lâu đâu, ta nhất định sẽ trở về để cùng em tay trong tay bước vào nhà thờ."

"Em chẳng cầu gì lớn lao, chỉ mong chàng có thể bình an quay về. Em sẽ mãi đợi chàng!"

Cô gái vừa dứt lời chàng trai liền nghe thấy tiếng gọi tập trung, chàng nhanh hôn lên đôi môi mềm mại đầy nước mắt của nàng, nụ hôn mang theo vị mặn của sự ly biệt chỉ thoáng qua như làn gió.

Chim ruồi nhìn họ chia xa trong lòng cũng khắc khoải theo, nó vẫn ở trên tán cây phong nhìn chàng trai chạy về chiếc xe ra chiến trận, còn cô gái vẫn đứng im trong gió lạnh nhìn chàng trai dần khuất xa.

Đông qua xuân đến, chim ruồi nhìn cô gái lại thay một bộ váy mới đứng trên cách đồng hoa cải chờ đợi chàng trai, cô ôm trong lòng lá thư chàng gửi mình ngày trước. Nó biết cô đã gửi rất nhiều thư ra chiến trường cho chàng trai, nhưng nó và cô gái chưa từng thấy lá thư hồi âm nào cả.

Nó nhìn cô gái chờ đợi mỏi mòn nhưng không oán thán câu nào, chỉ lặng lẽ rơi lệ. Nó nhận ra nỗi đau đớn nhất không phải là tử biệt sinh ly, mà là nhớ nhung nhưng không thể gặp.

Thời gian trôi qua mang theo vô vàng nuối tiếc, chim ruồi lại lần nữa gặp lại cơn gió phương Nam. Nó hỏi cơn gió rằng có gặp một chàng trai đôi mươi tên Jim ngoài chiến trường phía Nam không?

Cơn gió khẽ lắc đầu nói "Tôi không gặp ai tên Jim cả, nhưng tôi thấy rất nhiều người lính đã tử trận ở đó, thây chất thành hàng, máu chảy như suối."

Chim ruồi trở nên thật bàng hoàng, nó tự hỏi vì sao chiến tranh phải nổ ra, vì sao phải giết chết lẫn nhau như thế?! Mọi thứ thật vô nghĩa, và có khi nào Jim cũng đã tử trận hay không.

Nó nghĩ về cô gái mềm yếu luôn chờ đợi nơi cánh đồng hoa, nghĩ về sự kiên trì lại mạnh mẽ chờ đợi người mình yêu trở về cho dù biết rằng là không thể.

Chim ruồi cảm thán, tình yêu thật kỳ diệu biết nhường nào. Nó khiến những người yếu đuối nhất cũng trở nên mạnh mẽ, mang lại hy vọng cho sự nỗ lực kiên trì rằng một ngày nào đó có thể gặp lại nhau. Mạnh mẽ đến mức chẳng điều gì có thể ngăn cản.

-----

NHẬN XÉT CỦA GIÁM KHẢO

Giám khảo Chi

Ấn tượng đầu tiên của mình về tác phẩm là “dễ thương”. Thực sự là vậy. Dù bên trong là câu chuyện tình yêu – chia li quen thuộc cô gái và chàng trai nhưng mình lại cảm nhận được vị cổ tích vì nhân vật dẫn chuyện là chim ruồi; ngoài ra còn có cây sồi già và gió phương Nam.

Chắc vì hình ảnh hoa cải quá ấn tượng mà mình thấy màu chủ đạo của truyện là màu vàng, kiểu màu trời chiều ráng mỡ gà chứ không phải vàng chói sáng. Nước màu này xưa nay mình thấy ở những tác phẩm trầm buồn, nhưng truyện này lại khác, chắc vì nương theo lời kể của người bên ngoài (chim ruồi) và cả câu kết nên truyện có màu sắc lạc quan hơn.

Thứ mình không ưng nhất là cái kết, kiểu đã qua những tình tiết cần để đến cái kết nhưng lại chưa đủ, còn hụt, còn thiếu. Lời nhận định về tình yêu của chim ruồi có “gồng”, bởi khi này tác giả đang đưa góc nhìn, kinh nghiệm của mình vào chim ruồi chứ không phải chính chim ruồi nữa. Vì vậy mà mình thấy câu chốt hạ khá gượng. Mình nghĩ một câu kết “nhẹ nhàng” hơn nhưng không giảm bớt độ sâu sắc – ý mình là tinh tế hơn – sẽ đảm bảo chất cổ tích bàng bạc từ đầu đến cuối cho tác phẩm.

Điều mình không ưng thứ hai là câu văn của bạn, đôi chỗ còn lủng củng, phần vì có chữ, từ dùng thừa, phần vì bạn đặt dấu phẩy nhiều khiến câu trở thành câu ghép. Tách thành các câu riêng biệt, vừa phải sẽ khiến mạch văn mạch lạc, sáng sủa hơn. Thêm nữa, cũng về mặt câu chữ, tác phẩm của bạn vẫn còn mắc lỗi chính tả, một lỗi khá đáng tiếc vì bạn sai ở từ quen thuộc.
Một điều cuối cùng – cũng là điểm trừ lớn nhất với mình – là sự liên kết giữa nội dung truyện và đề bài rất mờ nhạt. Mình đã mong từ những phẩm chất rất tuổi trẻ được gợi mở qua chim ruồi, nhưng dường như chính câu chuyện tình yêu của chàng trai và cô gái đã bó hẹp lại những thông điệp nên có và có thể có được.

Điểm: 6.5/10

Giám khảo Kí

Văn phong: 1.25/3
Cốt truyện: 0.75/3
Ý nghĩa: 0.5/2
Trình bày: 0.5/1
Kiến thức: 0/1

Tổng: 3/10

Nhận xét

Bài làm có giọng văn nằm ở mức khá và cần luyện tập thêm: câu cú còn khá ngắn, từ vựng còn đơn giản và chưa có sự trau chuốt. Cá nhân mình cảm thấy cốt truyện có phần nào giống một câu chuyện cổ tích, từ việc chọn góc nhìn của nhân vật cho đến cách viết. Truyện cổ tích thường không có xen lẫn cảm xúc chủ quan của người viết mà thường chỉ dừng lại ở việc kể. Và ở đây thì câu chuyện của cậu chính là như vậy. Cảm xúc nông và mọi thứ gần như trôi tuột đi với mình. Cốt truyện có ý tưởng và có sự lồng ghép nhất định song nông và triển khai quá vội. Cao trào có nhưng chưa tới, người đọc chưa kịp cảm nhận được những đau thương từ chiến tranh hay những cảm xúc của nhân vật thì câu chuyện đã tới hồi kết, từ đó để ngỏ lại khá nhiều khoảng trống và sự hụt hẫng. Ý nghĩa có nhưng mờ nhạt, không có kiến thức.

Giám khảo Nam

Chào cậu.

Sau khi đọc bài dự thi của cậu, mình đánh giá cậu đã rất tốt trong việc gây dựng thế giới và câu chuyện tình yêu của một đôi trai gái dưới ánh nhìn của chú chim ruồi để làm sáng tỏ suy nghĩ của cậu về câu thơ ở đề bài. Ý tưởng của cậu rất sáng tạo, tuy nhiên tác phẩm của cậu vẫn chưa đủ độ chín để được đánh giá cao. Những tình tiết lướt rất nhanh, cách nhìn nhận và ngôi kể của chim ruồi cũng không bộc lộ được trọn vẹn nội tâm nhân vật. Mạch truyện cứ bình bình trôi qua như vậy, cao trào ở cuối truyện cũng chưa đủ để lại ấn tượng trong long mình. Ở phương diện nội dung, với điều mình chỉ ra, hi vọng cậu sẽ khắc phục ở những bài dự thi sau.

7.5/10 là số điểm mình dành cho bài dự thi này.

Giám khảo Wen.

"Vì sao cậu nhất quyết muốn đi?"

"Bởi vì muốn nhìn ngắm thế giới rộng lớn."

Một khởi đầu gợi cho tớ nhiều sự tò mò và chờ đón những điều thú vị phía sau. Và câu nói đó cũng chính là chủ đề đắt giá của câu chuyện, muốn ra biển lớn phải dũng cảm đưa mình ra khơi. Mượn góc nhìn của chim ruồi kể lại khám phá của chú ta về thế giới, câu chuyện của cậu trở nên đáng yêu hơn hẳn. Văn phong trong sáng, hành văn mạch lạc, tớ luôn có cảm tưởng tác giả của bài viết này hẳn là một cô bé rất dễ mến và mộng mơ.

Cậu viết về tình yêu, nhưng qua góc nhìn mới mẻ của một loài chim. Mỗi khi chú ta bay đến cánh đồng hoa đều không nhịn được tò mò mà lắng tai nghe câu chuyện của chàng trai và cô gái. Để rồi chim ruồi bị cảm động bởi tình yêu của họ, đúc kết cho trải nghiệm của tình yêu.

Về nội dung điều này không mới, nhưng về góc kể thì có sự sáng tạo ở mức trung bình - khá.

Tính nhân văn trong câu chuyện đã được cậu đưa ra ở đoạn cuối, mở đầu bằng trải nghiệm muốn ra biển lớn, kết thúc bằng trải nghiệm nhìn nhận về tình yêu. Kết cấu đầu cuối tương ứng làm bài cậu trở nên chặt chẽ hơn.
Nhưng thật ra, tác phẩm của cậu vẫn chưa đủ độ chín để được đánh giá cao. Những tình tiết lướt rất nhanh, cách nhìn nhận và ngôi kể của chim ruồi cũng không bộc lộ được trọn vẹn nội tâm nhân vật. Những lời thoại rất kịch, không đủ để rung động trái tim tớ.
Phần đầu về chim ruồi cậu viết ổn, nhưng lúc viết về tình yêu thì đuối dần. Tác phẩm không khắc họa sâu được ý tưởng cậu muốn truyền tải,  cậu có bám đề nhưng chưa đủ thuyết phục tớ. Sắc như cỏ ở đâu? Yếu mềm và mãnh liệt chỉ được nói qua vài câu văn ở sự chờ đợi và ở phần kết. Trong truyện cũng không có điểm nhấn và nút thắt mở cao trào, cứ bình bình dễ khiến tớ quên lãng.

Tớ thích sự hồn nhiên trong trẻo trong văn phong và cách nhìn của cậu, trong cách cậu kể. Nhưng tớ không thích một câu chuyện chỉ dừng ở bề mặt mà không có chiều sâu, cậu nên đầu tư hơn trong việc khai thác bề sâu trong những lần sáng tác tiếp theo.

Cảm ơn cậu vì đã hoàn thành xong vòng hai.

Điểm tớ dành cho cậu 6.5/10.

-----

Điểm trung bình: 5.875/10