1. NGUYÊN TIÊU

Hồ Chí Minh

Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên

Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên

Yên ba thâm xứ đàm quân sự

Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.

1948

Nghĩa :

RẰM THÁNG GIÊNG

Đêm nay, rằm tháng giêng, trăng vừa tròn

Nước sông xuân tiếp liền với màu trời xuân

Giữa nơi khói sóng thăm thẳm bàn bạc việc quân

Nửa đêm trở về, thuyền chở đầy ánh trăng .

RẰM THÁNG GIÊNG

Rằm xuân lồng lộng trăng soi

Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân

Giữa dòng bàn bạc việc quân

Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

( Xuân Thuỷ dịch )

===========================

2.Ngày hòa bình đầu tiên

(Phùng Khắc Bắc)

Những sợi nắng xuyên qua nhà mình

Thành những mũi tên

Thành những viên đạn

Bắn tiếp và anh không gì che chắn

Phải nhận tất cả Vẫn anh

Hôm qua chưa nhận được một viên đạn

Hôm nay nhận được lỗ thủng

Anh về quê không mang súng

Vũ khí lúc này là hai bàn tay...

Mẹ giục ăn cơm no

Hoà bình trong canh cua, rau mồng tơi, cà Và Mùi ổ rơm

===========================

3.Những bóng người trên sân ga

(Nguyễn Bính)

Những cuộc chia lìa khởi từ đây

Cây đàn sum họp đứt tuôn dây

Những lời bèo bọt, thân đơn chiếc

Lần lượt theo nhau suốt tháng ngày

Có lần tôi thấy hai cô bé

Sát má vào nhau khóc sụt sùi

Hai bóng chung lưng thành một bóng Đường về nhà chị chắc xa xôi

Có lần tôi thấy một người yêu

Tiễn một người yêu một buổi chiều

ở một ga nào xa vắng lắm

Họ cầm tay họ bóng xiêu xiêu

Hai chàng tôi thấy tiễn đưa nhau

Kẻ ở sân ga kẻ cuối tàu

Họ giục nhau về ba bốn bận

Bóng nhòa trong bóng tối từ lâu

Có lần tôi thấy vợ chồng ai

Thèn thẹn chia tay bóng chạy dài

Chị mở khăn trầu anh thắt lại

Mình về nuôi lấy mẹ, mình ơi!

Có lần tôi thấy một bà già

Đưa tiễn con đi một chốn xa

Tàu chạy lâu rồi bà vẫn đứng

Lưng còng đổ bóng xuống sân ga

Có lần tôi thấy một người đi

Chẳng biết về đâu nghĩ ngợi gì

Chân bước hững hờ theo bóng lẻ

Một mình làm cả cuộc phân ly

Những chiếc khăn màu thổn thức bay

Những bàn tay vẫy những bàn tay

Những đôi mắt ướt nhìn đôi mắt

Buồn ở đâu hơn ở chốn này

Tôi đã từng chờ những chuyến xe

Đã từng đưa đón kẻ đi về

Sao nhà ga ấy sân ga ấy

Chỉ để cho lòng dấu biệt ly

===========================

4.Tạm biệt Huế

(Thu Bồn)

Bỡi vì em dắt anh lên những ngôi đền cổ

Chén ngọc giờ chìm dưới đáy sông sâu

Những lăng tẩm như hoàng hôn

Chống lại ngày ngày quên lãng

Mặt trời vàng và mắt em nâu

Xin chào Huế một lần anh đến

Để ngàn lần anh nhớ trong mơ

Em rất thực nắng thì mờ ảo

Xin đừng lầm em với cổ đô

Áo trắng hỡi thuở tìm em không thấy

Nắng minh mang mấy nhịp Tràng Tiền

Nón rất Huế mà đời không phải thế

Mặt trời lên từ phía nón em nghiêng

Nhịp cầu cong và con đường thẳng

Một đời anh tìm mãi Huến ơi đâu Con sông dùng dằng con sông chảy ngược

Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu

Tạm biệt Huế với em là tiễn biệt

Hải Vân ơi xin người đừng tắt ngọn sao khuya

Tạm biệt nhé với chiếc hôn thầm lặng

Anh trở về hoá đá phía bên kia.( Huế, 1980)

===========================

5.Vào chùa

(Đồng Đức Bốn)

Đang trưa ăn mày vào chùa

Sư ra cho một lá bùa rồi đi

Lá bùa chẳng biết làm gì

Ăn mày nhét túi lại đi ăn mày.

===========================

6.Sư đoàn

(Phạm Ngọc Cảnh)

Sẽ có những sư đoàn thép

Bất kỳ nơi đâu

Không khuất phục tù đày chém giết

Nơi đâu

Người sống nợ nần người đã chết

Bất kỳ nơi đâu

Từ một cây "mút nhét"

Một sải xuồng bơi

Một nọc ong châm góp làm sự nghiệp

Gốc tre xanh thắng trận cả ba đời

Ba mươi triệu tấm lòng xông ra tuyến lửa

Vạch lối điều quân

Vai chảy xe thồ

Trồng cây xanh che chở Mỗi bước quân đi Đánh trận trường kỳ

Đêm trước nấp trong lùm bắn tỉa

Sớm sau dàn trận chính qui

Đến trận bão hiệp đồng cả nước

Mỗi sư đoàn mang gió lốc bay đi ...

Đất giải phóng thênh thang

Sẽ cho ta dàn đội ngũ - sư đoàn

Phía trước gọi ta

Những Điện Biên vòng đai thép tung ra làm chiến dịch

Đòn gánh hậu phương vượt đèo đi phản kích

Hành quân

Hành quân

Trùng điệp những sư đoàn

Đi lên phía Bắc

Tràn về hướng Nam

Những vị tướng lại cầm quân đi đánh giặc

Trải bản đồ

Còn nguyên

Vạch chỉ đỏ thắt quanh hầm giặc Pháp

Bài học chiến tranh nhân dân

Lại tiếp Trang Ấp Bắc - Plây me

Và chiến công lên ngực áo những binh nhì

Đất nước sẽ cho ta

Những chùm con số đẹp

Làm tên gọi khai sinh sư đoàn thép

Này đây Doi cát Cửu Long xanh

Sư đoàn Châu Thổ Giữa bãi sú, rừng tràm

Vụt đứng dậy sư đoàn Nam Bộ

Sư đoàn Tây Nguyên

Từ hầm chông bẫy đá cung tên

Này đây Cực Nam Phan Rang - Phan Thiết

Này đây Quảng Ngãi - Phú Yên

Trên nguồn xa Ô Lâu - Thạch Hãn

Sẽ tiến về Sư đoàn Trị Thiên

Lại có một ngày

Mọi cửa ô xanh Sài Gòn hớn hở

Như Hà Nội đã từng Ba mươi sáu đường hoa tung sóng đỏ

Phất rừng cờ thổi hồng ngọn gió

Đón con em

Đón những sư đoàn

Mang chiến thắng trở về

Rập bước

Ca vang !

===========================

7.Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc

(Văn Cao)

Ngả tư nghiêng ngiêng đốm lửa

Chập chờn ảo hoá tà ma...

Đôi dãy hồng lâu cửa mở phấn sa

Rũ rượi tóc những hình hài địa ngục

Lạnh ngắt tiếng ca nhi phách giục

Tình tang...

Não nuột khóc tàn sương

Áo thế hoa rũ rượi lượn đêm trường

Từng mỹ thể rạc hơi đèn phù thể

Ta đi giữa đường dương thế Bóng tối âm thầm rụng xuống chân cây...

Tiếng xe ma chở vội một đêm gầy

Xác truỵ lạc rũ bên thềm lá phủ

Ai hát khúc thanh xuân hờ ơi phấn nữ

Thanh xuân hờ thanh xuân

Bước gần ta chút nữa thêm gần

Khoảng giữa tuổi thanh xuân nghe loạn trùng hút tuỷ

Ai huỷ đời trên tang trống nhỉ?

Hay ác thần gõ quách nạo mồ khuya!

Đảo điên... mê say...

Thể phách chia lìa

Nghe reo mạnh, chuỗi tiền cười lạnh lẽo!

Tiền rơi! Tiền rơi!

Chùm sao huyền diệu

Lấy lánh hằng hà gạo rơi!

Tiền rơi!

Vàng mấy lá thừa đãi mây phủ chiếu

Ngả tư nghiêng nghiêng chia nẻo

Dặt dìu cung bậc âm dương

Tàn xuân nhễ nhại mưa cô tịch

Đầm đìa rả rích phương đông

Mang mang thở dài hồn đốt trích

Lưỡi thép trùng trùng khép cố đô

Cửa ô đau khổ

Bốn ngả âm u ( Nhà ta thuê néo gục tự mùa thu Gác cô độc hướng về phường Dạ Lạc )

Đêm đêm, dài canh tan tác

Bốn vực nhạc động, vẫy người

Giãy đèn chao thắp đỏ quạnh máu đời

Ta về gác chiếu chăn gào tự tử

Trên đường tối đêm khoả thân khiêu vũ

Kèn nhịp xa diệu múa vô luân

Run rẩy giao duyên khối nhạc trầm trầm

Hun hút gió nâng cầm ca nặng nhọc

Kiếp người tang tóc

Loạn lạc đòi xương chất lên xương

Một nửa kêu than, ma đói sa trường

Còn một nửa lang thang tìm khoái lạc

Ngả tư nghiêng nghiêng xe xác

Đi vào ngõ khói công yên

Thấy bâng khuâng lối cỏ hư huyền

Hương nha phiến chập chờn mộng ảo

Bánh nghiến nhựa đường nghe sào sạc

Ai vạc xương đổ sọ xuống lòng xe

Chiếc quỷ xa qua bốn ngả ê chề

Chở vạn kiếp đi hoang ra khỏi vực

Mưa, mưa hằng thao thức

Trong phố lội đìu hiu

Mưa, mưa tràn trên vực

Hang tối gục tiêu điều

Mang linh hồn cô liêu

Tiếng xe càng ám ảnh

Tiếng xa dần xa lánh

Khi gà đầu ô kêu.

1945

===========================

8.Núi đôi

(Vũ Cao)

Bảy năm về trước em mười bảy

Anh mới đôi mươi trẻ nhất làng

Xuân Dục, Đoài Đông hai nhánh lúa

Bữa thì anh tới bữa em sang.

Lối ta đi giữa hai sườn núi

Đôi ngọn nên làng gọi núi Đôi

Em vẫn đùa anh sao khéo thế Núi chồng, núi vợ đứng song đôi. Bỗng cuối mùa chiêm quân giặc tới

Ngõ chùa cháy đỏ những thân cau

Mới ngỏ lời thôi đành lỗi hẹn

Ai ngờ từ đó mất tin nhau. Anh vào bộ đội lên Đông Bắc

Chiến đấu quên mình năm lại năm

Mỗi bận dân công về lại hỏi

Ai người Xuân Dục Núi Đôi chăng. Anh nghĩ quê ta giặc chiếm rồi

Trăm nghìn căm uất bao giờ nguôi

Mỗi tin súng nổ vùng đai địch

Sương trắng người đi lại nhớ người.

Đồng đội có nhau thường nhắc nhở

Trung du làng nước vẫn chờ trông

Núi Đôi bốt dựng kề ba xóm

Em vẫn đi về những bến sông.

Náo nức bao nhiêu ngày trở lại

Lệnh trên ngừng bắn anh về xuôi

Hành quân qua tắt đường sang huyện

Anh nhớ thăm nhà thăm Núi Đôi.

Mới đến đầu ao tin sét đánh

Giặc giết em rồi, dưới gốc thông

Giữa đêm bộ đội vây đồn Thứa

Em sống trung thành chết thuỷ chung.

Anh ngước nhìn lên hai dốc núi

Hàng thông, bờ cỏ, con đường quen

Nắng lụi bỗng dưng mờ bóng khói

Núi vẫn Đôi mà anh mất em.

Dân chợ Phù Linh ai cũng bảo

Em còn trẻ lắm, nhất làng trong

Mấy năm cô ấy làm du kích

Không hiểu vì sao chẳng lấy chồng.

Từ núi qua thôn đường nghẽn lối

Xuân Dục Đoài Đông cỏ ngút đầy

Sân biến thành ao nhà đổ chái Ngổn ngang bờ bụi cánh dơi bay.

Cha mẹ dìu nhau về tận đất

Tóc bạc thương từ mỗi gốc cau

Nứa gianh nửa mái lều che tạm

Sương trắng khuấy dần chuyện xót đau.

Anh nghe có tiếng người qua chợ

Ta gắng mùa sau lúa sẽ nhiều

Ruộng thấm mồ hôi từng nhát cuốc Làng ta rồi đẹp biết bao nhiêu.

Nhưng núi còn kia anh vẫn nhớ

Oán thù còn đó anh còn đây

Ở đâu cô gái làng Xuân Dục

Đã chết vì dân giữa đất này?

Ai viết tên em thành liệt sĩ

Bên những hàng bia trắng giữa đồng

Nhớ nhau anh gọi em, đồng chí

Một tấm lòng trong vạn tấm lòng.

Anh đi bộ đội sao trên mũ

Mãi mãi là sao sáng dẫn đường

Em sẽ là hoa trên đỉnh núi

Bốn mùa thơm mãi cánh hoa thơm.

============================

9.Bên kia sông Đuống

(Hoàng Cầm)

Em ơi! Buồn làm chi

Anh đưa em về sông Đuống

Ngày xưa cát trắng phẳng lỳ

Sông Đuống trôi đi

Một dòng lấp lánh

Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ

Xanh xanh bãi mía bờ dâu

Ngô khoai biêng biếc

Đứng bên này sông sao nhớ tiếc Sao xót xa như rụng bàn tay

Bên kia sông Đuống

Quê hương ta lúa nếp thơm đồng

Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong

Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp

Quê hương ta từ ngày khủng khiếp

Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn

Ruộng ta khô

Nhà ta cháy

Chó ngộ một đàn

Lưỡi dài lê sắc máu

Kiệt cùng ngõ thẳm bờ hoang

Mẹ con đàn lợn âm dương

Chia lìa đôi ngả

Đám cưới chuột tưng bừng rộn rã

Bây giờ tan tác về đâu ?

Ai về bên kia sông Đuống

Cho ta gửi tấm the đen

Mấy trăm năm thấp thoáng mộng bình yên

Những hội hè đình đám

Trên núi Thiên Thai

Trong chùa Bút Tháp

Giữa huyện Lang Tài

Gửi về may áo cho ai Chuông chùa văng vẳng nay người ở đâu

Những nàng môi cắn chỉ quết trầu

Những cụ già phơ phơ tóc trắng

Những em xột xoạt quần nâu

Bây giờ đi đâu ?

Về đâu ?

Ai về bên kia sông Đuống

Có nhớ từng khuôn mặt búp sen

Những cô hàng xén răng đen Cười như mùa thu tỏa nắng

Chợ Hồ, chợ Sủi người đua chen

Bãi Tràm chỉ người dăng tơ nghẽn lối

Những nàng dệt sợi Đi bán lụa mầu

Những người thợ nhuộm Đồng Tỉnh, Huê Cầu Bây giờ đi đâu?

Về đâu?

Bên kia sông Đuống

Mẹ già nua còm cõi gánh hàng rong

Dăm miếng cau khô

Mấy lọ phẩm hồng

Vài thếp giấy dầm hoen sương sớm

Chợt lũ quỷ mắt xanh trừng trợn

Khua giầy đinh đạp gẫy quán gầy teo

Xì xồ cướp bóc

Tan phiên chợ nghèo

Lá đa lác đác trước lều

Vài ba vết máu loang chiều mùa đông

Chưa bán được một đồng

Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong

Bước cao thấp trên bờ tre hun hút

Có con cò trắng bay vùn vụt

Lướt ngang dòng sông Đuống về đâu?

Mẹ ta lòng đói dạ sầu

Đường trơn mưa lạnh mái đầu bạc phơ

Bên kia sông Đuống

Ta có đàn con thơ

Ngày tranh nhau một bát cháo ngô

Đêm líu díu chui gầm giường tránh đạn

Lấy mẹt quây tròn

Tưởng làm tổ ấm

Trong giấc thơ ngây tiếng súng dồn tựa sấm

Ú ớ cơn mê

Thon thót giật mình

Bóng giặc dày vò những nét môi xinh

Đã có đất này chép tội

Chúng ta không biết nguôi hờn

Đêm buông xuống dòng sông Đuống

Con là ai? Con ở đâu về?

Hé một cánh liếp

Con vào đây bốn phía tường che

Lửa đèn leo lét soi tình mẹ

Khuôn mặt bừng lên như dựng giăng

Ngậm ngùi tóc trắng đang thầm kể

Những chuyện muôn đời không nói năng

Đêm đi sâu quá lòng sông Đuống

Bộ đội bên sông đã trở về

Con bắt đầu xuất kích

Trại giặc bắt đầu run trong sương

Dao loé giữa chợ

Gậy lùa cuối thôn

Lúa chín vàng hoe giặc mất hồn

Ăn không ngon

Ngủ không yên

Đứng không vững

Chúng mày phát điên

Quay cuồng như xéo trên đống lửa

Mà cánh đồng ta còn chan chứa

Bao nhiêu nắng đẹp mùa xuân

Gió đưa tiếng hát về gần

Thợ cấy đánh giặc dân quân cày bừa

Tiếng bà ru cháu buổi trưa

Chang chang nắng hạ võng đưa rầu rầu

"À ơi... cha con chết trận từ lâu

Con càng khôn lớn càng sâu mối thù"

Tiếng em cắt cỏ hôm xưa

Hiu hiu gió rét mịt mù mưa bay

"Thân ta hoen ố vì mày

Hờn ta cùng với đất này dài lâu..."

Em ơi! Đừng hát nữa!

Lòng anh đau

Mẹ ơi! Đừng khóc nữa! Dạ con sầu

Cánh đồng im phăng phắc Để con đi giết giặc

Lấy máu nó rửa thù này

Lấy súng nó cầm chắc tay

Mỗi đêm một lần mở hội

Trong lòng con chim múa hoa cười

Vì nắng sắp lên rồi

Chân trời đã tỏ

Sông Đuống cuồn cuộn trôi

Để nó cuốn phăng ra bể

Bao nhiêu đồn giặc tơi bời

Bao nhiêu nước mắt

Bao nhiêu mồ hôi

Bao nhiêu bóng tối

Bao nhiêu nỗi đời

Bao giờ về bên kia sông Đuống

Anh lại tìm em

Em mặc yếm thắm

Em thắt lụa hồng

Em đi trảy hội non sông

Cười mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh.

Việt Bắc, tháng 4, 1948

==========================

10.Tràng Giang

(Huy Cận)

Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp

Con thuyền xuôi mái nước song song,

Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả;

Củi một cành khô lạc mấy giòng.

Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,

Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.

Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;

Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.

Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;

Mênh mông không một chuyến đò ngang.

Không cầu gợi chút niềm thân mật. Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc...

Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa

Lòng quê dờn dợn vời con nước,

Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

===========================

11.Dọn về làng

(Nông Quốc Chấn)

Mẹ! Cao - Lạng hoàn toàn giải phóng

Tây bị chết bị bắt sống hàng đàn

Vệ quốc quân chiếm lại các đồn

Người đồng như kiến, súng đầy như củi.

Sángmai về làng sửa nhà phát cỏ,

Phát ruộng nương rào vườn tược làm ăn.

Mấy năm qua quên tháng giêng , quên rằm tháng bảy.

Chạy hết núi lại khe, cay đắng đủ mùi,

Hôm nay Cao - Bắc - Lạng cười vang,

Dọn lán, rời rừng người xuống làng,

Người nói cỏ lai trong rừng rậm,

Cuốc đất dọn cỏ mẹ khuyên con.

Đường cái kêu vang tiếng ôtô.

Trong trường ríu rít tiếng cười con trẻ,

Mờ mờ khói bếp bay trên máy nhà lá

Từ nay không ngập cỏ lối đi

Hổ không dám đến trẻ con trong vườn chuối

Quả trên cành không lo tự chín tự rụng

Ruộng sẽ không thành nơi máu chảy thành vũng.

Mặt trời lên!

Sáng rõ rồi mẹ ạ!

Con đi bộ đội , mẹ ở lại nhà

Giặc Pháp ,Mĩ còn giết người cướp của trên đất ta.

Đuổi hết nó đi con sẽ về trong mẹ.

===========================

12.Quê hương

(Nguyễn Bá Chung)

Ba mươi năm xa cách quê hương

Bảy lần về thôi cũng là tạm đủ

Nhớ lần đầu - tóc tang trời ủ rũ

Đến bây giờ ánh sáng đã bừng lên

Có cái gì là lạ không thể quên

Như nỗi nhớ không biết tên mà gọi

Như nỗi đau không thể làm dịu vợi

Như ngôi nhà vẫn mãi mãi đi tìm

Như bầu trời nửa xám nửa không quen

Mảnh đất vỡ bồi máu xương ta đó

Đỉnh Yên Tử hoa đại còn vết đỏ

Những người xưa vì nước xả thân mình

Con đường quê vẫn mãi mãi gập ghềnh

Bao năm tháng những người làng chịu đói

Năm Ất Dậu tất cả làng tụ lại

Ăn cháo hoa suốt cả mấy tháng trời

Bát cháo hoa mà ngọt cả một đời

Quý hơn cả bao ngọc vàng cộng lại

Xa ngàn dặm để mà còn nhớ mãi

Vết thương đau chưa chôn đủ tháng ngày

Để về đây nhận lại mặt người

Để mình biết mình vẫn là mình cũ

Bao đổi thay thăng trầm bong lớp vỏ

Nhìn quê hương để lại nhận ra mình.

===========================

13 . Say Đi Em

Tác giả: Vũ Hoàng Chương

Khúc nhạc hồng êm ái,

Điệu kèn biếc quay cuồng,

Một trời phấn hương

Đôi người gió sương,

Đầu xanh lận đận cùng xót thương càng nhớ thương,

Hoa xưa tươi trăng xưa ngọt gối xưa thề tình nay sao héo!

Hồn ngã lâu rồi nhưng chân còn dẻo,

Lòng chót nghiêng mà bước vẫn du dương.

Lòng nghiêng tràn hết yêu đương

Bước chân còn nhịp nghê thường lẳng lơ.

Ánh đèn tha thướt

Lưng mềm não nuột dáng tơ.

Hàng chân lả lướt

Đê mê hồn gửi cánh tay hờ.

Âm ba gờn gợn nhỏ,

Ánh sáng phai pha dần...

Bốn tường gương điên đảo bóng giai nhân.

Lui đôi vai, tiến đôi chân,

Riết đôi tay, ngả đôi thân,

Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió,

Không biết nữa màu xanh hay sắc đỏ,

Hãy thêm say còn đó rượu chờ ta!

Cổ chưa khô đầu chưa nặng mắt chưa hoa,

Tay mềm mại bước còn chưa chuếnh choáng.

Chưa cuối xứ Mê Ly chưa cùng trời Phóng đãng,

Còn chưa say hồn khát vẫn thèm men.

Say đi em say đi em

Say cho lơi lả ánh đèn

Cho cung bậc ngả nghiêng, điên rồ xác thịt.

Rượu rượu nữa và quên quên hết!

Ta quá say rồi!

Sắc ngã màu trôi ...

Gian phòng không đứng vững ,

Có ai ghì hư ảnh sát kề môi?

Chân rã rời

Quay cuồng chi được nữa,

Gối mỏi gần rơi!

Trong men cháy giác quan vừa bén lửa,

Say không còn biết chi đời.

Nhưng em ơi,

Đất trời nghiêng ngửa

Mà trước mắt thành Sầu chưa sụp đổ.

Đất trời nghiêng ngửa,

Thành Sầu không sụp đổ, em ơi!

(Thơ Say)

=============================

14.Miền trung

(Hoàng Trần Cương)

Bao giờ em về thăm

Quê hương anh một thời ngút lửa

Miền Trung mỏng và sắc như cật nứa

Chuốt ruột mình thành giải lụa

Sông Lam Miền Trung

Tấm lưng trần đen sạm

Những đốt sống Trường Sơn lởm chởm giăng màn

Thoáng bóng giặc núi bửa báng súng

Những đứa con văng mình như mảnh đạn

Thương mẹ một mình trời sinh đá mồ côi Miền Trung

Bao đời núi bể kề đôi

Ôi! Biển Đông - giọt nước mắt của muôn ngàn thế hệ

Nóng hổi như vừa lăn xuống

Theo những tượng đá cụt đầu của

Trường Sơn uy nghiêm Miền Trung

Câu ví dặm nằm nghiêng

Trên nắng và dưới cát

Đến câu hát cũng hai lần sàng lại

Sao lọt tai rồi vẫn day dứt quanh năm Miền Trung

Bao giờ em về thăm

Mảnh đất nghèo mùng tơi không kịp rớt

Lúa con gái mà gầy còm úa đỏ

Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ Không ai giao mà trắng mặt người Miền Trung

Eo đất này thắt đáy lưng ong

Cho tình người đọng mật

Em gắng về Đừng để mẹ già mong.

=============================

15. Đường Về Quê Mẹ

Tác giả: Đoàn Văn Cừ

U tôi ngày ấy mỗi mùa xuân,

Dặm liễu mây bay sắc trắng ngần,

Lại dẫn chúng tôi về nhận họ

Bên miền quê ngoại của hai thân.

Tôi nhớ đi qua những rặng đề,

Những dòng sông trắng lượn ven đê .

Cồn xanh, bãi tía kề liên tiếp,

Người xới cà, ngô rộn bốn bề .

Thúng cắp bên hông, nón đội đầu,

Khuyên vàng, yếm thắm, áo the nâu

Trông u chẳng khác thời con gái

Mắt sáng, môi hồng, má đỏ au .

Chiều mát, đường xa nắng nhạt vàng,

Đoàn người về ấp gánh khoai lang,

Trời xanh cò trắng bay từng lớp,

Xóm chợ lều phơi xác lá bàng.

Tà áo nâu in giữa cánh đồng,

Gió chiều cuốn bụi bốc sau lưng.

Bóng u hay bóng người thôn nữ

Cúi nón mang đi cặp má hồng.

Tới đường làng gặp những người quen.

Ai cũng khen u nết thảo hiền,

Dẫu phải theo chồng thân phận gái

Đường về quê mẹ vẫn không quên.

============================

16.Anh đừng khen em

(Lâm Thị Mỹ Dạ)

Lần đầu khi mới làm quen

Anh khen cái nhìn em đẹp

Trời mưa òa cơn nắng đến

Anh khen đôi má em hồng

Gặp người tàn tật em khóc

Anh khen em nhạy cảm thông

Thấy em sợ sét né giông

Anh khen sao mà hiền thế

Thấy em nâng niu con trẻ

Anh khen em thật dịu dàng

Khi hôn lên câu thơ hay

Ấp trang sách vào mái ngực

Em nghe tim mình thổn thức

Thương người làm thơ đã mất

Trái tim giờ ở nơi đâu

Khi đọc một cuộc đời buồn

Lòng em xót xa ấm ức

Anh khen em cảm xúc

Và bao điều nữạ...

Anh khen

Em sợ lời khen của anh

Như sợ đêm về trời tối

Nhiều khi ngồi buồn một mình

Trách anh sao mà nông nổi

Hãy chỉ cho em cái kém

Ðể em nên người tốt lành

Hãy chỉ nơi anh cái xấu

Ðể em chăm chút đời anh

Anh ơi anh có biết không

Vì anh em buồn biết mấy

Tình yêu khắt khe thế đấy

Anh ơi anh đừng khen em.

============================

17.Nguyệt cầm

(Xuân Diệu)

Trăng nhập vào dây cung nguyệt lạnh

Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần

Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm

Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân.

Mây vắng trời trong đêm thủy tinh

Lung linh bóng sáng bỗng run mình

Vì nghe nương tử trong câu hát

Đã chết đêm rằm theo nước xanh.

Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời,

Đàn ghê như nước, lạnh trời ơi ...

Long lanh tiếng sỏi vang vang hận

Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người ...

Bốn bề ánh nhạc: biển pha lê

Chiếc đảo hồn tôi rộn bốn bề ...

Sương bạc làm thinh, khuya nín thở

Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê.

============================

18.Cô bộ đội ấy đã đi rồi

(Phạm Tiến Duật)

Cô bộ đội ấy đã đi rồi

Chuyển đơn vị vào vùng rừng trong ấy

Em gái đi, các anh ở lại

Biết đến bao giờ mới được gặp nhau

Lũng thì thẳm mà rừng thì sâu

Để hun hút nhớ nhau biền biệt

Bao nhiêu bạn bè, bao nhiêu bạn bè thân thiết

Xa nhau như xa nhau hôm nay

Thôi em đừng bẻ đốt ngón tay

Nước mắt dễ lây mà rừng thì lặng quá

Anh biết rồi bao nhiêu vất vả T

háng năm dài cùng nhau đi qua

Để sáu bảy năm em gái xa nhà

Hăm bảy tuổi chuyện chồng con chưa nói

Cả một thời trẻ trung sôi nổi

Ở bên nhau bếp lửa giữa rừng xa

Nhớ nhau, nhớ nhau ở giữa rừng già

Ngón tay nóng cầm viên thuốc mát

Cái đêm đói ngồi nghe chim đắp tát

Con chó vàng cọ chân em đòi ăn

Nhớ nhau, nhớ nhau những buổi mưa dầm

Căn nhà dột tóc em ướt hết

Anh ngồi nghĩ gì em chẳng biết

Cứ hát tràn những câu hát bâng quơ

Nhớ trưa đỉnh đèo ta đứng ngẩn ngơ

Nhìn mây trắng chân trời ngỡ biển

Biển Đông thì xa, biết ta nhìn chẳng đến

Nhưng em vui anh kể chuyện em nghe

Trưa vác gạo ta dừng bên khe

Một đoàn tù binh đi qua đang đứng ngó

Bên những thằng người áo quần loang lổ

Bóng em lồng bóng suối trong veo

Lúc ấy lòng anh biết mấy tự hào

Tự hào vì có em ở đây, tự hào vì đất nước

Ở đây màu hồng xiết bao thân thuộc

Xao xuyến lòng anh, xao xuyến bạn bè

Đến chào anh sáng mai em đi

Như ngày nào chào bà con hàng xóm

Sự xa cách nhỏ trong sự xa cách lớn

Một cuộc chia tay trong triệu cuộc chia tay

Rồi ngày mai xa vắng nơi đây

Em lại có bao nhiêu đồng đội mới

Trong chiến tranh một khát khao sôi nổi

Là nhân dân đoàn tụ muôn đời

Cô bộ đội ấy đã đi rồi.

============================

19. Tây tiến

Tác giả: Quang Dũng

Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

Có nhớ dáng người trên độc mộc

Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

Tây tiến đoàn quân không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Tây tiến người đi không hẹn ước

Đường lên thăm thẳm một chia phôi

Ai lên Tây tiến mùa xuân ấy

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.

Phù Lưu Chanh -- 1948

============================

20.Lên Côn Sơn

(Khương Hữu Dụng)

Lên đỉnh Côn Sơn tìm Nguyễn Trãi

Trên đầu xanh ngắt một bầu không

Bàn cờ thế sự quân không động

Mà dấy quanh mình nỗi bão dông.

===========================

21.Đò lèn

(Nguyễn Duy)

Thuở nhỏ tôi ra Cống Na câu cá

níu váy bà đi chợ Bình Lâm

bắt chim sẻ ở vành tai tượng Phật

và đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần

Thuở nhỏ tôi lên chơi đền cây Thị

chân đất đi đêm xem lễ Đền Sòng.

mùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắm

điệu hát văn lảo đảo bóng cô đồng.

Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thế

bà mò cua, xúc tép ở đồng Quan

bà đi gánh chè xanh Ba Trại

Quán cháo, Đồng Giao thập thững những đêm hàn

Tôi trong suốt giữa đôi bờ hư thực

giữa bà tôi và tiên phật thánh thần

cái năm đói củ giong riềng luộc sượng.

cứ nghe thơm mùi huệ trắng, hương trầm

Bom Mỹ giội nhà bà tôi bay mất

đền Sòng bay, bay tuốt cả chùa chiền

Thánh với Phật rủ nhau đi đâu hết

bà tôi đi bán trứng ở ga Lèn?

Tôi đi lính, lâu không về quê ngoại

dòng sông xưa vẫn bên lở bên bồi

Khi tôi biết thương bà thì đã muộn

Bà chỉ còn là một nấm cỏ thôi!9-1982

===========================

22.Chiều

(Hồ Dzếnh)

Trên đường về nhớ đây

Chiều chậm đưa chân ngày

Tiếng buồn vang trong mây

Chim rừng quên cất cánh

Gió say tình ngây ngây

Có phải sầu vạn cổ

Chất trong hồn chiều nay

Tôi là người lữ khách

Màu chiều khó làm khuây

Ngỡ lòng mình lá rừng

Ngỡ hồn mình là mây

Nhớ nhà châm điếu thuốc

Khói huyền bay lên cao ...

===========================

23.Thăm mả cũ bên đường

(Tản Đà)

Chơi lâu nhớ quê về thăm nhà,

Đường xa, người vắng, bóng chiều tà,

Một dãy lau cao làn gió chạy,

Mấy cây thưa lá sắc vàng pha.

Ngoài xa trơ một đống đất đỏ,

Hang hốc đùn lên đám cỏ gà.

Người nằm dưới mả, ai ai đó?

Biết có quê đây hay vùng xa?

Hay là thuở trước kẻ cung đao?

Hám đạn liều tên quyết mũi đao.

Cửa nhà xa cách vợ con khuất,

Da ngựa gói bỏ lâu ngày cao,

Hay là thuở trước kẻ văn chương?

Chen hội công danh nhỡ lạc đường.

Tài cao phận thấp chí khí uất,

Giang hồ mê chơi, quên quê hương.

Hay là thuở trước khách hồng nhan?

Sắc sảo khôn ngoan trời đất ghen.

Phong trần xui gặp bước lưu lạc,

Đầu xanh theo một chuyến xuân tàn.

Hay là thuở trước khách phong lưu?

Vợ con đàn hạc đề huề theo.

Quan san xa lạ đường lối khó,

Ma thiêng nước độc phong sương nhiều.

Hay là thuở trước bậc tài danh?

Đôi đôi, lứa lứa cũng linh tinh

Giận duyên tủi phận hờn ân ái,

Đất khách nhờ chôn một khối tình!

Suối vàng sâu thẳm biết là ai?

Mả cũ không ai kẻ đoái hoài!

Trải bao ngày tháng trơ trơ đó,

Mưa dầu, nắng dãi, trăng mờ soi!

Ấy thực quê hương con người ta

Dặn bảo trên đường những khách qua:

Có tiếng khóc oe thời có thế

Trăm năm ai lại biết ai mà!

===========================

24.Cha tôi

(Lê Đạt)

Đất quê cha tôi đất quê Đề Thám

Rừng rậm sông sâu

Con gái cũng theo đòi nghề võ

Ngày nhỏ cha tôi dẫn đầu lũ trẻ đi chăn trâu

Phất ngọn cờ lau

Vào rừng Na Lương đánh trận

Mơ làm Đề Thám

Lớn lên, cha tôi đi dạy học

Gối đầu trên cuốn Chiêu hồn nước

Khóc Phan Chu Trinh

Như khóc người nhà mình

Ôm mộng bôn ba hải ngoại

Lênh đênh khói một con tàu

Sớm tối ngâm nga mấy vần cảm khái

Đánh nhau với Tây

Bỏ việc lang thang vào Nam ra Bắc

Cắt tóc đi tu nhưng quá nặng nghiệp đời

Gần hai mươi năm trời

Tôi vẫn nhớ lời cha tôi cháy bỏng

Dạy tôi làm thơ, ước mơ, hi vọng

Những câu Kiều say sưa đưa cuộc đời bay bổng

Tiếng võng trưa hè mênh mông

Phong trần mài một lưỡi gươm

Những phường giá áo túi cơm sá gì.

Nhưng công việc làm ăn mỗi ngày mỗi khó

Cuộc đời chợ đen chợ đỏ

Thù hằn con người

"Muốn sống thanh cao đi lên trời mà ở

Mày đã quyết kiêu căng

Níu lấy cái lương tâm gàn dở

Dám không tồi như chúng tao

Suốt đời mày sẽ khổ".

Quan lại trù cha tôi cứng đầu cứng cổ

Người "An Nam" dám đánh "ông Tây"

Mẹ ỉ eo dằn vặt suốt ngày

Chửi mèo, mắng chó

"Cũng là chồng là con

Chồng người ta khôn ngoan

Được lòng ông tuần ông phủ

Mang tiền về nuôi vợ".

Bát đĩa xô nhau vỡ

Cha tôi nằm thở dài

Cha nhịn đi cho đỡ

Anh em tôi, bỏ cơm

Hai đứa dắt nhau ra đường tha thẩn

Trời mùa đông trăng sáng

Sao nở như hoa

Không biết Ngưu Lang trên kia

Có bao giờ cãi Chức Nữ.

Rồi cha tôi lui tới nhà quan tuần, quan phủ

Lúc về, gặp tôi đỏ mặt quay đi

Một hôm, tôi thấy chữ R.O treo ngoài cửa

Cha tôi không dạy tôi làm thơ nữa

Người còn bận đếm tiền ghi sổ

Thỉnh thoảng nhớ những ngày oanh liệt cũ

Một mình uống rượu say

Ngâm mấy câu Kiều, ôm mặt khóc

Tỉnh dậy lại loay hoay ghi sổ đếm tiền

Hai vai nhô lên

Đầu lún xuống

Như không mang nổi cuộc đời

Bóng in tường vôi im lặng

Ngọn đèn leo leo ánh sáng

Bóng với người như nhau

Mùi ẩm mốc, tiếng mọt kêu cọt kẹt

Ở chân bàn hay ở cha tôi?

Cuộc sống hàng ngày nhỏ nhen tàn bạo.

Rác rưởi gia đình miếng cơm manh áo

Tàn phá con người.

Những mơ ước thời xưa như con chim gẫy cánh

Rũ đầu chết ngạt trong bùn

Năm tháng mài mòn bao nhiêu khát vọng.

Cha đã dạy con một bài học lớn

Đau thương kiên quyết làm người.

Không nên lùi bước cuộc đời phải thắng. 7 - 1956

===========================

25.Mẹ và quả

(Nguyễn Khoa Điềm)

Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng

Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.

Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?

===========================

26.Núi Mường Hung dòng sông Mã

(Cầm Giang)

Anh là núi Mường Hung

Em là dòng sông Mã

Sông nhiều rêu, nhiều cá

Núi nhiều thú, nhiều măng

Chiều bóng anh che sông

Sớm mắt em long lanh

Sáo cành cây ạnh thổi vang lanh lảnh

Gió lùa qua miệng anh lại mỉm cười

Rộn ràng em thuyền độc mộc ngược xuôi

Như trăm nỗi băn khoăn khi đến tuổi

Nếu trời làm em sóng nổi

Anh ngả mình ngăn lại lúc phong ba

Em là búp bông trắng

Anh là ngọn lúa vàng

Thi nhau lớn đẹp nương

Toả mùi thơm cùng nghe chim hót

Em cứ về nhà trước

Đợi anh ở bên sông

Anh làm no lòng mương

Em làm vui ấm bản

Nếu con gấu giẫm gãy cành bông trắng

Lá lúa anh sẽ cứa đứt chân

Nếu lúa này chuột, khỉ dám đến ăn

Sợi bông em sẽ bay mù mắt nó

Anh là rừng thẳm

Em là suối sâu

Cây rừng anh làm cầu

Bắc ngang lên dòng suối

Hoa sim nở đỏ chói

Soi bóng xuống lòng em

Nếu hùm về, suối em thành thác

Nếu sói về, rừng anh sẽ thành chông

Quyết chẳng chịu đau lòng

Đời chúng ta rừng núi

Suối em phá tan bóng tối

Rừng anh chặn lại bão dông

Để anh lớn mãi thành núi Mường Hung

Em ngoan chảy thành dòng sông Mã.2-1953

===========================

27.Mắt buồn

(Bùi Giáng)

Bỏ trăng gió lại cho đời

Bỏ ngang ngửa sóng giữa lời hẹn hoa

Bỏ người yêu, bỏ bóng ma

Bỏ hình hài của tiên nga trên trời

Bây giờ riêng đối diện tôi

Còn hai con mắt khóc người một con

===========================

28.Hai sắc hoa Tigon

(TTKH)

Một mùa thu trước mỗi hoàng hôn

Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn

Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc

Tôi đợi người đến với yêu đương

Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng

Dải đường xa vút bóng chiều phong

Và phương trời thẳm mờ sương cát

Tay vít dây hoa trắng chạnh lòng

Người ấy thường hay vuốt tóc tôi

Thở dài trong lúc thấy tôi vui

Và bảo: Hoa giống như tim vỡ

Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi

Thủa đó nào tôi có hiểu gì

Cánh hoa tan tác của sinh ly

Cho lên cười đáp: màu hoa trắng

Là chút lòng trong chẳng biến suy

Đâu biết lần đi một lỡ làng

Dưới trời đau khổ chết yêu đương

Người xa xăm quá tôi buồn lắm

Trong một ngay vui pháo nhuộm đường

Từ đấy thu rồi, thu lại thu

Lòng tôi còn giá đến bao giờ

Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ

Người ấy cho nên vẫn hững hờ

Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời

Ái ăn lạt lẻo của chồng tôi

Mà từng thu chết, từng thu chết

Vẫn giấu trong tim bóng một người

Buồn quá hôm nay xem tiểu thuyết

Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa

Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ

Mà đỏ như màu máu thắm pha

Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ

Chiều thu, hoa đỏ rụng chiều thu

Gió về lạnh lẽo chân mây trắng

Người ấy sang sông đứng ngắm đò

Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng

Trời ơi ! Người ấy có buồn không ?

Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ

Tựa trái tim phai, tựa máu hồng.

===========================

29.Đọc thơ Ức Trai

(Sóng Hồng)

Đêm đông

Sương lạnh

Quanh nhà tiếng trùng ra rả.

Dưới đèn lần đọc thơ Ức Trai

Canh khuya nói chuyện với người xưa

Và thức tỉnh một thời qua.

Hơn năm trăm năm trước,

Nhân dân ta vùng lên đuổi quân xâm lược,

Ai chí khí hiên ngang,

Hơn đời mưu lược,

Cứu dân cứu nước, nhớ lời cha,

Một lòng ưu ái vì dân tộc,

Lo trước vui sau giữ nếp nhà.

Mười năm quyết chiến,

Ngang dọc xông pha,

Lấy nhân nghĩa chống bạo tàn,

Dựa sức dân dẹp tan kình ngạc.

Vung gươm khiếp vía quân Minh,

Múa bút mềm gan tướng giặc.

Sau khi sóng kình im bặt,

Chí đang hăng dựng nước buổi thanh bình,

Vì đâu phải lui về núi cũ,

Bạn với cúc tùng cho ngày tháng trôi qua!

Tưởng thoát chốn phồn hoa

Mặc ai bon chen danh lợi

Đau đớn nhìn việc đời biến đổi

Như mây trôi nước chảy xuôi dòng

Lúc thuyền ai

...................hờ hững

..............................ở trên sông!

Nhưng duyên nợ nước mây chưa trọn,

Chỉ lo việc lớn vẫn hăng say.

Bi kịch Lệ Chi Viên để lụy bậc thiên tài,

Hận anh hùng,

....................nước biển đông

.........................................cũng không rửa sạch!

Nay đọc thơ Người,

Lòng ta đau xót,

Thắm từng câu:

Yêu nước thương dân,

Tâm hồn cao khiết,

Sự nghệp muôn năm vẫn sáng ngời.

Ù ù gió thổi bên ngoài,

Trăng bạc rung rinh cành sấu,

Trông ra tưởng thấy Ức Trai,

Trên đỉnh Côn Sơn đang mỉm cười

Nhìn con cháu thời Hồ Chí Minh anh dũng

Đã lấy máu viết nên Bình Tây đại cáo.

===========================

30.Bài thơ tình ở Hàng Châu

(Tế Hanh)

Anh xa nước nên yêu thêm nước

Anh xa em cành nhớ thêm em

Trăng Tây Hồ vời vợi thâu đêm

Trời Hàng Châu bốn bề êm ái

Mùa thu đã đi qua còn gửi lại

Một ít vàng trong nắng trong cây

Một ít buồn trong gió trong mây

Một ít vui trên môi người thiếu nữ...

Anh đã đến những nơi lịch sử

Đường Tô Đông Pha làm phú

Đường Bạch Cư Dị đề thơ

Hồn người xưa vương vấn tự bao giờ

Còn thao thức trên cành đào ngọn liễu

Phong cảnh đẹp nhưng lòng anh thấy thiếu

Bức tranh kia anh muốn điểm thêm màu

Có hai ta cùng tựa bên cầu

Cho mặt nước Tây Hồ trong sáng nữa

Lá phong đỏ như mối tình đượm lửa

Hoa cúc vàng như nỗi nhớ day dưa

Làn nước qua ánh mắt ai đưa

Cơn gió đến bàn tay em vẫy

Chúng mình đã yêu nhau từ độ ấy

Có núi sông và có trăng sao

Có giận hờn và có chiêm bao

Cay đắng ngọt bùi cuộc đời kháng chiến

Nói sao hết em ơi bao kỷ niệm...

Những ngày buồn nghĩ đến thấy vui vui

Những ngày vui sao lại thấy bùi ngùi

Anh không muốn hỏi nhiều quá khứ

Ngày đẹp nhất là ngày rồi gặp gỡ

Rời Tây Hồ trăng xuống Bắc Cao Phong

Chỉ mình em với im lặng trong phòng

Anh ngước nhìn bức thêu trên vách:

Hai bóng người một hàng tùng bách

Bàn tay nào đã dệt nỗi lòng anh?

Tiếng mùa xuân đem sóng vỗ bên mình

Vơ vẩn tình chăng chập chờn mộng gối

anh mơ thấy Hàng Châu thành Hà Nội

Nước Tây Hồ bỗng hoá nước Hồ Tây

Hai chúng mình cùng bước dưới hàng cây.

1956

===========================

31.Trở về quê nội

(Ca Lê Hiến)

Ôi quê hương xanh biếc bóng dừa

Có ngờ đâu hôm nay ta trở lại

Quê hương ta tất cả vẫn còn đây

Dù người thân đã ngã xuống đất này

Ta lại gặp những mặt người ta yêu biết mấy

Ta nhìn, ta ngắm, ta say

Ta run run nắm những bàn tay

Thương nhớ dồn trong tay ta nóng bỏng.

Đây rồi đoạn đường xưa

Nơi ta vẫn thường đi trong mộng

Kẽo kẹt nhà ai tiếng võng trưa Ầu ơ...

thương nhớ lắm

Ôi những bông trang trắng, những bông trang hồng

Như tấm lòng em trong trắng thủy trung

Như trái tim em đẹp màu đỏ thắm

Con sóng nhỏ tuổi thơ ta tắm

Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng

Hoa lục bình tím cả bờ sông.

Mẹ lưng còng tóc bạc

Ngậm ngùi kể chuyện ta nghe

Tám em bé chết vì bom xăng đặc

Trên đường đi học trở về.

Giặc giết mười người trong một ấp

Bà con khiêng xác chất đầy ghe

Chở lên Bến Tre đấu tranh với giặc

Làng ta mấy lần bom giội nát

Dừa ngã ngổn ngang, xơ xác bờ tre,

Mẹ dựng tạm mái lều che mưa gió

Ta có ngờ đâu mái lều của mẹ

Dưới lớp đất kia ngọn lửa vẫn còn

Mẹ ta tần tảo sớm hôm

Nuôi các anh ta dưới hầm bí mật

Cả đời mẹ hy sinh gan góc

Hai mươi năm giữ đất giữ làng

Ôi mẹ là bà mẹ miền Nam.

Ta có ngờ đâu em ta đấy

Dưới mái lều kia em đã lớn lên

Em đẹp lắm như mùa xuân bừng dậy

Súng trên vai cũng đẹp như em

Em ơi! Sao tóc em thơm vậy

Hay em vừa đi qua vườn sầu riêng

Ta yêu giọng em cười trong trẻo

Ngọt ngào như nước dừa xiêm

Yêu dáng em đi qua cầu tre lắt lẻo

Dịu dàng như những nàng tiên

Em là du kích, em là giao liên

Em chính là quê hương ta đó

Mười một năm rồi ta nhớ, ta thương.

Đêm đầu tiên ta ngủ giữa quê hương

Sao thấy lòng ấm lạ

Dù ngoài trời tầm tã mưa tuôn

Tiếng đại bác gầm rung vách lá

Ôi quê hương ta đẹp quá!

Dù trên đường còn những hố bom

Dù áo em vẫn còn mảnh vá

Ta về đây chẳng mang gì cho em cả

Chỉ có trái tim chung thủy, sắt son

Và khẩu súng trong tay cháy bỏng căm hờn. 9-1965

===========================

===========================

===========================