Câu 9: Trình bày cơ chế tác dụng, chỉ định, tai biến của thuốc lợi tiểu furosemid

Thuốc lợi niệu furosemide là dẫn xuất của acid anthranilic, có chứa gốc sulfonamide trong công thức, vị trí tác dụng là ở đoạn phình to của nhánh lên quai Helen

Tác dụng và cơ chế

Ức chế cơ chế đồng vận chuyển của 1Na+, 1K+, 2Cl- ở đoạn phình to của nhánh lên quai Helen. Vì vậy làm tăng thải trừ Na+, K+, Cl-

Ức chế carbonic anhydrase do trong công thức có gốc sulfonamide, nhưng rất yếu

Tuy có làm tăng thải trừ ion H+ nhưng pH nước tiểu ít thay đổi vì tác dụng ức chế carbonic anhydrase đã bù trừ lại

Tăng thải trừ Ca2+ và Mg2+ trái với tác dụng của thiazide, vì vậy có thể dùng điều trị tăng calci máu triệu chứng. Vì Ca2+ còn được tái hấp thu ở ống lượn gần nên thường chỉ thấy hạ Mg2+ máu khi dùng lâu

🡺Kết quả là Furosemid có thể làm thải trừ tới 30% số lượng nước tiểu lọc qua cầu thận, vượt quá số lượng tái hấp thu của quai Helen cho nên có thể còn có 1 số cơ chế phụ ức chế tại hấp thu ở ống lượn gần. Hiện nay, đây là thuốc có tác dụng lợi niệu mạnh nhất

Chỉ định

Phù các loại: Tim, gan, thận, có thể gây thiếu máu thai và teo thai, không dùng cho phù và tăng huyết áp khi có thai. Có thể dùng cho phù tim, gan, thận ở người có thai

Tăng huyết áp: Dùng riêng hoặc dùng cùng với các thuốc hạ huyết áp khác vì có tác dụng hiệp đồng

Tăng calci niệu không rõ nguyên nhân dễ dẫn đến sỏi niệu

Vì có tác dụng nhanh nên còn được dùng trong cấp cứu: Cơn phù nặng, phù phổi cấp, cơn tăng huyết áp, tăng calci huyết cấp tính

Tai biến

Do thải trừ quá nhanh nước và điện giải nên có thể gây mệt mỏi, chuột rút, tiền hôn mê gan, hạ huyết áp

Tăng acid uric máu, tăng đường máu

Dùng lâu do tăng thải trừ Cl-, K+, H+ nên có thể gây nhiễm base giảm Cl-, hoặc gây nhiễm base giảm K+

Do làm tăng thải trừ Mg2+ và Ca2+nên có thể gây hạ Mg2+ máu (dễ gây loạn nhịp tim) và hạ Ca2+ máu (hiếm khi dẫn đến co cứng)

Những biểu hiện khác: Rối loạn tiêu hóa (có khi là chảy máu),  giảm số lượng hồng bạch câu, rối loạn chức năng gan, thận, sẩn da, tê bì

Độc tính với dây số VIII, có thể gây điếc tai do rối loạn ion trong nội dịch hoặc do đặc ứng. Vì vậy không nên dùng cùng với kháng sinh nhóm aminosid