Thư viện chiếm nguyên 1/3 tòa nhà kéo dài từ công viên của thị trấn, 2/3 còn lại dành cho tòa thị chính và trạm cứu hỏa. Bên ngoài tòa nhà, một chiếc xe cứu hỏa vẫn đang nằm kẹt cứng giữa lớp tro bụi cao đến bánh xe.

Darla sải bước về phía thư viện, còn tôi trượt theo bên cạnh. Tro bụi chất thành từng đống xung quanh tòa nhà, ngoại trừ các cánh cửa. Tôi ngẩng đầu lên và đã hiểu tại sao. Ai đó đã dọn sạch tro trên mái nhà và hất xuống đất.

Darla đẩy cánh cửa có treo biển Thư viện Công cộng Worthington. "Lạ thật, nó bị khóa. Tưởng phải mở chứ nhỉ." Cô ấy giơ tay đập cửa.

Tôi nghe thấy một tiếng cạch, khóa được mở từ bên trong. Một giọng nghèn nghẹn vọng ra, "Vào đi." Tôi cởi ván trượt và đi theo Darla.

Điều đầu tiên đập vào mắt tôi là khẩu súng săn hai nòng đang chĩa về phía chúng tôi. Nó lập lèo dưới ánh sáng của chiếc đèn dầu. Tôi dõi mắt dọc theo nòng súng về phía sau, tò mò muốn biết chủ nhân của nó là ai. Đó là một người phụ nữ già với thân hình nhỏ bé, và mái tóc trắng lòa xòa trước mặt, đang nhìn chúng tôi đầy nghi ngờ. Trông bà ấy còn bé hơn cả khẩu súng kề trên vai.

"Chúa ơi!" Darla thốt lên. "Chuyện gì đang xảy ra với Worthington thế này? Sao ai cũng thích chĩa súng vào người khác thế không biết?"

Tôi không nói gì, chỉ giơ hai tay và lùi ra phía cửa. Chẳng dại gì mà đi đối đầu với một bà già đang cầm súng săn.

"Darla đấy à?" Người phụ nữ phía sau khẩu súng nói. "Darla Edmunds?"

"Vâng, là cháu đây, bà Rita Mae. Giờ thì bà bỏ ngay khẩu súng xuống được không ạ?"

Bà Rita Mae dựng khẩu súng xuống cạnh cái bàn. "Làm gì mà nóng nảy thế cô gái trẻ?"

"Bà cứ thử... Đây là lần thứ ba trong vòng hai tiếng cháu bị người khác chĩa súng vào người. Trước giờ mọi người có thế đâu."

"Mọi người làm vậy là có lý do của mọi người."

"Lý do gì ạ, đám gà lôi bay ra từ trong đám tro bụi, nổi dậy đòi trả thù sau hàng thập kỷ bị loài người săn bắn chắc? Trước giờ Worthington vẫn nổi tiếng là thị trấn bình yên và an toàn nhất ở Iowa cơ mà."

"OK, để ta nói cho cháu biết tại sao. Cháu biết gia đình Fredericks ở bên ngoài thị trấn rồi chứ gì? Có kẻ đã đột nhập vào trong nhà và giết chết cả nhà họ. Một cách dã man." Bà Rita Mae trừng mắt nhìn Darla.

Tôi quyết định xen vào trước khi cuộc cãi vã trở nên mất kiểm soát. "Mục đích bọn cháu đến đây hôm nay là muốn hỏi xem bà có thông tin gì về cách chữa bệnh cho thỏ không ạ."

Cái nhìn trừng trừng của bà Rita Mae lập tức chuyển sang phía tôi. "Và cậu là?"

"Đây là Alex," Darla giới thiệu. "Cậu ấy là... ừm... một người bạn."

"Cậu bé, ta luôn tin vào các thư viện công cộng miễn phí. Nhưng xét theo hoàn cảnh hiện tại, nếu muốn sử dụng dịch vụ mọi người sẽ cần phải đóng góp chút gì đó để thư viện có thể tiếp tục duy trì. Chúng tôi đang thiếu những thứ như nến, pin, dầu thắp sáng..."

"Giờ cháu đào đâu ra mấy thứ đấy." Darla hậm hực nói.

"Hình như tôi vẫn còn một cái chân nến và vài que diêm."

"Còn thức ăn thì sao ạ?" Darla hỏi. "Có được không ạ?"

"Tất nhiên là được." Bà Rita Mae trả lời. "Thủ thư cũng là người mà, đâu thể chỉ sống bằng sách, họ cũng phải ăn chứ. Mà kể cả có ăn được sách, ta cũng không bao giờ động đến chúng. Như thế có khác nào ăn thịt đồng loại."

Darla mở balô lấy ra một túi bột ngô. "Giờ nói về bầy thỏ. Chúng bị sốt và liên tục trèo vào..."

"Bát nước hả?" Bà Rita Mae hỏi luôn. "Sờ vào xương có thấy cục nào lồi nên không, nhất là mấy cái chân ý? Có dấu hiệu khó thở hay suy hô hấp không?"

"Cháu không để ý thấy xương của chúng có gì lạ, với cả cháu cũng chưa kiểm tra kỹ thật."

Bà Rita Mae rút một quyển sách từ trên cái giá đằng sau bàn. "Đây là cuốn sách viết về những phát hiện khảo cổ ở Ashfall Beds. Có đứa nào đọc qua chưa?"

"Chưa ạ." Tôi nói.

"Đó là một khu có rất nhiều hóa thạch ở Nebraska. Họ đã đào được hàng trăm hóa thạch động vật ở đó..."

"Nhưng cái đó thì liên quan gì đến bầy thỏ của cháu?" Darla sốt ruột cắt ngang.

"Thì cứ nghe ta nói hết đã. Khoảng 12 triệu năm trước, một siêu núi lửa đã phun trào ở phía nam của Idaho bây giờ. Nó chính là siêu núi lửa Yellowstone hiện nay, nhưng mảng kiến tạo đã dịch chuyển lên phía trên của điểm nóng núi lửa, từ Nam Idaho sang Tây Bắc Wyoming. Vụ phun trào đã phóng ra một cột tro bụi trải dài hơn một ngàn dặm từ khu vực núi lửa tới tận Đông Nam Nebraska. Toàn bộ động vật ở đó đều hít phải tro bụi và mắc bệnh bụi phổi silic, một dạng bệnh về phổi. Triệu chứng của bệnh là sốt cao, suy hô hấp và có những cục gồ lên bất thường trong xương. Do bị sốt cao nên các con vật có xu hướng tập trung nhiều ở những nơi có nước. Để rồi bị chôn vùi dưới lớp tro bụi sau khi chết đi."

"Vậy bầy thỏ của cháu bị ốm là do hít phải tro bụi?"

"Đúng thế."

"Thế cháu phải chữa bằng cách nào?"

"Chẳng có cách nào hết. Chỉ có làm sao giữ cho không khí càng sạch càng tốt để bệnh tình của chúng không xấu đi thôi, chứ chẳng có thuốc gì đâu."

"Chết thật." Darla thốt lên. "Cứ thế này thì chết hết cả đàn mất. Cháu chỉ cần giữ được 5-6 con để phối giống thôi..."

"Thế còn bọn cháu thì sao ạ?' Tôi hỏi. "Liệu bọn cháu có thể bị mắc cái bệnh bụi phổi si-líc gì đó không?"

"Có chứ. Vì thế đừng đi ra ngoài mà không đeo khẩu trang, hay ít nhất phải quấn một cái khăn ẩm quanh mũi và miệng. Cố gắng ở những chỗ sạch sẽ và ít bụi nhất có thể."

Đột nhiên tôi nhớ tới trò ném tro của Darla và tôi trên đường tới Worthington. Đúng là không có cái dại nào bằng cái dại ấy. "Bọn cháu có bắt được ít sóng radio ở trang trại, nhưng không thấy có tin gì về khu vực phía Đông. Ở đây mọi người có nghe được tin gì không ạ?"

"Tất cả những radio nào còn dùng được đều đã được đem ra sử dụng. Bà thị trưởng đã lập riêng một phòng thông tin trong tòa thị trấn kế bên. Ai nghe được tin gì sẽ ghi ra tờ giấy và dán lên tường cho mọi người cùng đọc."

"Có tin gì về bang Illinois không ạ? Hay là về thị trấn Warren? Nó nằm không xa Galena lắm."

"Có một trại tị nạn được dựng lên ngay bên ngoài Galena. Chính phủ nói họ đang tập trung cứu trợ ở Illinois và sẽ dựng thêm nhiều trại tị nạn dành cho những người dân Iowan có thể vượt qua sông Mississippi sang bên đó. Đám người ngu ngốc ở Washington cho rằng Iowa không còn cứu được nữa. Chúng ta sẽ chứng minh cho họ thấy là không phải như thế." Bà Rita Mae mặt đầy quyết tâm.

Tôi không nói gì, nhưng trong bụng khấp khởi mừng thầm khi biết người dân ở Illinois đang nhận được sự giúp đỡ của chính phủ. Như thế gia đình tôi cũng sẽ được an toàn.

"Bà có biết trong thị trấn còn có ai có dư bộ ván trượt nào muốn bán không?" Darla hỏi.

"Biết. Ta vẫn còn một đôi ở dưới hầm đấy. Cháu định trả giá thế nào?"

Bà Rita Mae đứng đôi co, mặc cả giá với Darla hơn nửa giờ đồng hồ. Cuối cùng Darla đành trả bà ấy hai cái đùi thỏ và nốt túi bột ngô còn lại, bên cạnh túi bột chúng tôi đã "quyên góp" cho cái thư viện công cộng "miễn phí" của bà. Cộng thêm gói diêm và cái chân nến của tôi.

Bà Rita Mae thổi tắt ngọn đèn dầu rồi xoay tấm biển Quay Lại Ngay trên cánh cửa thư viện. Ba chúng tôi đi qua nhà bà ấy để lấy đôi ván trượt, xem ra tin đồn bà ấy đang sống tạm trong túp lều đằng sau thư viện là không đúng.

Trên đường, lúc chúng tôi đi ngang qua trường học Thánh Paul, bà Rita Mae quay sang nói với Darla, "Nếu ở trang trại vất vả quá hai mẹ con cháu cứ đến trường mà ở. Cô hiệu trưởng Nance luôn sẵn sàng mở rộng cửa đón nhận mọi người trong vùng. Tất nhiên là ai còn khả năng lao động thì sẽ phải làm việc, nhưng điều đó là công bằng thôi."

"Cảm ơn bà." Darla nói. "Tạm thời mẹ con cháu vẫn ổn."

Đôi giày trượt không vừa với Darla cho lắm, nó quá chật. Darla nói rồi nó sẽ còn giãn ra, nhưng tôi không tin; chất liệu không thấm nước như Gore-Tex và nhựa thì làm sao mà giãn ra được.

Chúng tôi vội vã chào tạm biệt bà Rita Mae để quay trở lại trang trại trước khi trời tối.

Với việc cả hai đều có ván trượt, công cuộc di chuyển của chúng tôi cũng đỡ vất vả hơn nhiều. Vừa rời khỏi Worthington được một lúc thì tôi thấy mặt đất dưới chân mình bắt đầu rung chuyển, với cường độ càng lúc càng mạnh.

"Ôi lại nữa à?" Darla rầu rĩ kêu lên.

Tôi nhún vai và hơi xoạc ván trượt ra để giữ thăng bằng.

Cơn động đất kéo dại chưa tới một phút. Không đủ mạnh để xô chúng tôi ngã, nhưng đủ mạnh để thổi tung lớp bụi tro trong không khí.

Khoảng hai tiếng sau, chúng tôi nghe thấy một tràng tiến nổi đùng đoàng dội lại từ đằng Tây. Âm thanh của chúng không phải quá to, Darla và tôi vẫn nói chuyện được với nhau bình thường, mặc dù kéo dài suốt hơn năm phút. Hy vọng đó không phải là chuyện gì nghiêm trọng.