Lê Tần từ lúc ở triều về, ngồi đứng không yên, không hiểu sao hoàng thượng lại ban cho cái ân trạch oái oăm như vậy, chưa biết nên xử trí thế nào bỗng gia nhân vào báo có quan trung minh tự Lưu Miễn đến thăm. Lưu Miễn vốn xuất thân khoa bảng, cùng Vương Giát đỗ đầu trong khoa thi thái học sinh năm Thiên Ứng Chính Bình thứ tám (Kỷ Hợi-1239), được phong tước minh tự bổ làm an phủ sứ lộ Thanh Hoá, lúc ấy đang có việc ở kinh thành. Miễn học sâu biết rộng lại thích giao du hào kiệt, được Lê Tần quý trọng, hai người thường qua lại với nhau, tình bạn bè rất là tương đắc. Hôm ấy ngày đầu năm, biết chuyện của Lê Tần, Miễn đến mừng. Lê Tần vội mời vào. Miễn nói:

- Nhân tiết tân xuân, tôi xin có lời mừng Lê huynh đắc sự công danh, lại yên bề gia thất.

Lê Tần nói:

- Chính vì cái sự yên bề gia thất ấy mà tôi đang sầu khổ muôn phần chứ có gì đáng mừng đâu!

- Hà cớ chi mà Lê huynh phải sầu khổ?

- Từ khi phu nhân của tôi lâm trọng bệnh về với tổ tiên, đã hơn hai mươi năm chưa khi nào tôi vương nghĩ tới chuyện tục huyền, nguyện ở vậy một đời làm kẻ chung tình. Nay hoàng thượng ban cho cái sự lạ này, một là lỗi đạo quân thần, hai là không còn thủ tiết được với người vợ quá cố, ba là họ Lê nhà tôi đã có lời nguyền bất cộng đới thiên cùng họ Lý, tôi đâu dám chung thân với công chúa họ Lý bao giờ, vì thế mà trong lòng sầu muộn.

Lưu Miễn cười lớn, nói:

- Tôi vẫn kính trọng Lê huynh là người tài cao học rộng, sao vẫn giữ những chính kiến hẹp hòi quá như vậy. Ba nỗi khổ của huynh giải có khó gì.

- Xin Lưu huynh chỉ rõ cho.

Lưu Miễn nói chậm rãi:

- Thứ nhất về đạo quân thần huynh không có lỗi. Chiêu Thánh ra khỏi hoàng cung hai mươi năm nay, tình nghĩa với hoàng thượng không khác gì người dưng nước lã. Từ khi hoàng thượng giáng Chiêu Thánh xuống làm công chúa, đã coi nàng không còn là vợ nữa rồi. Hôm mới về kinh, tình cờ nhà vua đi qua chùa Bảo Quang, trông thấy Chiêu Thánh trong sân có phần khoẻ mạnh xinh đẹp hơn xưa, người nói: "Ta phải trả lại tuổi xuân hạnh phúc cho nàng". Kết duyên cùng Chiêu Thánh, huynh đã giúp vua trả được món nợ đó vậy. Thứ hai, huynh muốn làm kẻ chung tình, vậy chữ hiếu huynh để vào đâu? Trong tất cả các tội bất hiếu, tội không chịu sinh con cái để dòng giống tuyệt tự tuyệt tôn là nặng nhất, mà nay huynh vẫn chưa có con. Vả lại huynh là đấng nam nhi đại trượng phu, khư khư ôm mối chung tình với người đã khuất há chẳng phải thói thường của đám quần thoa, không sợ thiên hạ người ta cười ư? Ba là lời nguyền của họ Lê với họ Lý, thánh nhân dạy oán cừu nên cởi không nên buộc. Thiên hạ nay đã về nhà Trần, huynh còn oán thù ai. Triều đại nào có thịnh lại chả có suy, vượng như Chu, cường như Tần, thịnh như Hán, minh như Đường rồi cũng đều có ngày chung cục. Khi cái cũ đã suy tàn cái mới cường mỹ ắt phải thay thế, âu cũng là thuận tự nhiên. Chẳng lẽ cứ để cho một triều đại suy đồi với ông vua bạo ngược trị vì mãi, muôn dân bách tính sẽ ra sao? Sứ mạng của huynh là phải giải lời nguyền. Cuộc hôn nhân này chính là sự hoá giải lời nguyền ấy. Tôi nghĩ không phải ngẫu nhiên mà thánh thượng lại sắp đặt như vậy. Chắc là người đã hao tâm tổn lực lắm. Kẻ nông cạn sao hiểu chỗ khuất khúc ấy.

- Thôi! Nghe mẹ đi con, hãy về trong phủ để còn sắm sửa, vài ngày nữa nhà trai người ta có cơi trầu đưa sang. Nhà vua làm thế này cũng là vì lòng tốt, muốn chăm lo cho hạnh phúc của con.

Linh Từ quốc mẫu cố ngọt nhạt dỗ dành nhưng điều đó chỉ làm cho Chiêu Thánh càng thêm bực bội, tủi cực. Nàng nói trong nước mắt:

- Thôi! Bà đừng nói nữa. Bà hãy về với ông chồng thái sư của bà đi. Tôi biết tỏng cái sự chăm lo của họ Trần nhà bà đối với tôi rồi. Vâng! Chính vì cái sự chăm lo quá chu đáo ấy đã biến tôi từ một hoàng đế thành hoàng hậu, rồi từ hoàng hậu thành công chúa, đến nay cái phận công chúa cũng không còn. Các người muốn tôi phải làm thê thiếp cho một tên đầy tớ của họ Trần nhà các người. Lòng tốt của nhà vua, thật là phát buồn nôn lên được. Bà về đi! Mang luôn cả cái lòng tốt của họ Trần nhà bà về cho tôi được yên.

Linh Từ vẫn dịu dàng, một vẻ dịu dàng đầy sự nhẫn nại và tình thương của mẹ đối với con gái. Bà nói:

- Ừ thì mẹ hẵng về nhưng con cũng cần nghĩ lại. Việc này chỉ mang đến điều tốt đẹp cho con đấy thôi.

Chiêu Thánh không nói. Linh Từ đứng dậy đi ra, lên kiệu về phủ. Chiêu Thánh bảo A Nhi:

- Em lau sạch chỗ bà ấy vừa ngồi cho ta.

A Nhi ân cần đến ngồi bên Chiêu Thánh, nói:

- Em nghĩ quốc mẫu nói cũng phải. Tình duyên với nhà vua coi như đã dứt, công chúa nên lo cho bản thân, chẳng nên suy nghĩ nặng nề quá làm gì. Nàng Ly Cơ xưa chẳng đã từng hối hận đó sao. Còn tiết hạnh ư? Người đời chỉ lấy mỹ tự mà doạ nhau chứ có tiết hạnh thật thì nàng Tuyên Khương nước Vệ, nàng Chân Thị nhà họ Viên, nàng Dương Vân Nga nhà Đinh và cả Linh Từ quốc mẫu nhà ta nữa biết trốn vào đâu. Thế mà họ vẫn được thiên hạ tôn kính đó thôi.

(Tấn Hiến công đánh nước Ly nhung, vua Ly nhung phải đem dâng nàng Ly Cơ. Ly Cơ sầu khổ vô cùng, về sau sống trong cung nước Tấn rất sung sướng vui vẻ, lại hối hận trước đây đã khóc lóc không muốn đi.

Tuyên Khương là con gái nước Tề gả cho Cấp tử con vua nước Vệ. Vua nước Vệ là Tuyên công thấy nàng xinh đẹp liền chiếm làm vợ mình. Sau Tuyên công chết, Tuyên Khương lại theo làm vợ công tử Ngoan.

Chân thị: Vợ Viên Hi - Thời Tam Quốc, Tào Tháo diệt họ Viên, Chân thị theo làm vợ Tào Phi (con Tào Tháo).)

Chiêu Thánh nhăn mặt nói:

- A Nhi ơi! Chồng ta vẫn sống sờ sờ ra kia. Ta vẫn là vợ đương kim hoàng thượng.

A Nhi than:

- Trời ơi! Thật khổ thân công chúa. Em cứ nghĩ làm vợ hờ của một ông vua thà làm vợ thật của anh đốn củi còn không đến nỗi mất phần chăn gối.

Rằm tháng giêng, dân thành Đại La ăn tết nguyên tiêu cũng là lẽ thường nhưng năm nay nhà vua cho mở hội hoa đăng mừng công chúa Chiêu Thánh cải giá mới là chuyện lạ. Suốt từ tối, hồ Lục Thuỷ san sát những đèn. Nào dân, nào lính, nam thanh nữ tú áo khăn rực rỡ kéo nhau đi nườm nượp, cười nói ồn ào. Trên trời cao chị Hằng bẽn lẽn nhìn trộm thế gian rồi lại kéo chiếc khăn mây mỏng che vội khuôn mặt ủ dột còn hoen vệt ướt của những ngày mưa gió. Một chàng trai đi bên cô gái, cao hứng nói:

- Hôm nay trời còn nhiều mây nhưng trăng đẹp quá. Lâu lắm mới lại thấy trăng, suốt cả mùa đông bị mây che khuất.

Cô gái bảo:

- Trăng đẹp thật nhưng cứ lẩn vào mây như người xấu hổ ấy. Người ta bảo còn biết xấu hổ là vẫn còn nhân cách phải không anh?

- Ai mà biết được lòng dạ trăng già.

Tiếng nói của đôi trai gái chìm giữa những âm thanh ồn ào của đám người đang hò hét xem trò tạp kĩ. Trong quán rượu, bàn nào cũng đầy những lính, nhà hàng phải bày bàn ghế ra cả ngoài hè cho khách ngồi. Một bàn trong góc có ba anh lính, một anh mặt trắng, một anh có râu và một anh mắt xếch. Anh mắt xếch hỏi anh mặt trắng.

- Nghe nói hôm nay trong dinh quan ngự sử bận lắm cơ mà? Sao cậu đi chơi được.

Anh mặt trắng thở dài nói:

- Cưới vợ thì ai chả bận. Anh có biết suốt mười ngày hôm nay mấy anh em chúng tôi khổ sở thế nào không? Từ sáng đến tối chỉ khiêng kiệu ra lại khiêng kiệu vào, tập mỗi cái việc khiêng kiệu cô dâu mà không nổi. Hôm nay xong việc mới được đi chơi đấy chứ.

Anh có râu bảo.

- Khiêng kiệu cô dâu thì làm gì khó khăn đến thế... Ừ! Mẹ kiếp, chai rượu này như có mùi khê.

Anh mặt trắng tiếp:

- Khê đâu mà khê. Rượu cũ nó thế... Người bảo kiệu công chúa phải khiêng bốn đòn, người lại nói cải giá chỉ khiêng hai đòn thôi. Tập đi tập lại cho đến sáng nay vẫn còn nửa hai nửa bốn. Các anh không biết chứ, khổ nhất là ngày hôm nay, lúc đi đón dâu mà mặt chú rể buồn như đưa đám.

Anh mắt xếch bảo:

- Quái! Cái bố Lê Tần nhà ta quá nửa đời người còn ngấm ngố đến thế. Đánh giặc rõ hăng mà lấy vợ lại ra chiều e ấp. Đúng là người cổ.

Anh có râu dằn cạch cái chén vại xuống bàn, nói:

- Mẹ kiếp không vớ được tay ông!

Mấy anh em cùng cười. Anh mặt trắng nói tiếp:

- Ối giời ơi! Đến cái đận đón cô dâu ra kiệu mới khốn nạn chứ. Khóc khóc, mếu mếu nước mắt nước mũi đầm đìa, làm cứ như ăn vạ. Lại còn chết ngất mấy lần. Đành phải cho cả một thị nữ vào kiệu ngồi để giữ. Đáng lẽ chỉ khiêng một người hoá khiêng hai. Cái con thị nữ nó béo như nặc nô, nặng bỏ cha bỏ mẹ đi được.

Anh có râu bảo:

- Cái đám cưới này kể ra trái lễ, nhưng chắc rồi chẳng ai hạnh phúc bằng họ cho mà xem.

Anh mắt xếch nói:

- Lễ mấy chả nghĩa. Thời nay ai còn hơi đâu nghĩ đến cái thứ xa xỉ phẩm ấy nữa. Biết thế nào mà chắc hạnh phúc mới không hạnh phúc.

Anh có râu quả quyết:

- Chắc chứ. Tôi cứ đánh cuộc với các cậu mười ăn một đấy.

- Cuộc thì cuộc, mấy khi vua gả chồng cho vợ. Uống nhanh lên xong rồi còn đi hát cô đầu. Chưa bao giờ nhiều ả đào xinh tươi đến thế.

- Ố ồ! Bọn con hát bây giờ có giá ra phết. Một cô đào non còn hơn mười vị tiến sĩ... Rượu khê thật lại cứ bảo không.

- Không khê đâu... Đúng là đánh giặc xong tha hồ lắm chuyện hay ho.

Thật là:

Kẻ trong tiệc cưới đang buồn khổ

Người ngoài quán rượu lại hân hoan

Mời bạn đọc tiếp chương sau xem đôi vợ chồng ấy có hạnh phúc hay không.