Năm Quang cầm lái chiếc xe Jeep mang biển số quân đội chở Bá Thành phóng vùn vụt về hướng Thủ Dầu Một.

Kể từ khi tạm rời vị trí trong Cụm, đi đăng lính để xóa dấu tích đến nay, đây là chuyến công tác đầu tiên đánh dấu sự trở lại của anh.

Nhờ tấm bằng bác sĩ hạng ưu, ngay sau khi đăng lính anh được mang hàm trung úy quân y, bị điều về làm bác sĩ tiểu đoàn 6 được mệnh danh là tiểu đoàn "Thần ưng Quyết tử" thuộc Lữ đoàn 258 thủy một lục chiến đóng quân ở vùng ven biển Nam Cửa Việt. Đó là một vùng dân cư thưa thớt, chỉ có vài con đường đất nối liền bến cá Hải Lăng ra Quảng Trị về Huế và hàng quán lèo tèo mọc lên phục vụ nỗi buồn những người lính xa nhà được gọi là "dãy phố buồn thiu".

Bức điện cuối cùng của Cụm anh nhận được chỉ vỏn vẹn mấy dòng: "Đóng vai thật tốt. Nhẫn nại chờ tin". Điều đó có nghĩa là Cụm yêu cầu anh phải vào vai sĩ quan quân đội địch thật tốt và chờ đến khi Cụm chủ động bắt liên lạc lại. Một năm ẩn núp trong vai một sĩ quan bác sĩ tận tụy nhiệm vụ với "quân lực Việt Nam Cộng hòa", đối với anh là những ngày dài thăm thẳm, những đêm sâu mịt mù. Thời gian đầu, để thử thách, chúng điều anh về một tiểu đoàn trực tiếp chiến đấu. Tuy chỉ làm nhiệm vụ cứu thương theo những chuyến hành quân càn quét vào những làng mạc nghèo, lòng anh vẫn ray rứt buồn phiền.

Sau những chuyến hành quân mệt rã người, khi về căn cứ đóng quân, anh rủ vài người lính cùng đơn vị đi tìm men bia để nỗi buồn không có dịp tỉnh. Từ những cuộc bia đó, anh được những người lính san sẻ tâm trạng. Hóa ra không chỉ mình anh cảm thấy cuộc chiến tranh kéo dài phi nghĩa này mà ai cũng vậy. Thế là anh có dịp khơi gợi sự vi phạm hiệp định hòa bình. Anh khuyên họ trước khi nổ súng, hãy nghĩ phía bên kia là một đồng bào cùng máu đỏ da vàng. Tận dụng khả năng phân tích, anh kể tình hình chính trị ở Sài Gòn cho họ nghe. Điều đáng ngạc nhiên là, cái cách tuyên truyền của anh được đám sĩ quan chỉ huy ngộ nhận là anh đang điều trị tâm lý cho đám lính. Dần dà, anh trở thành một thứ "linh mục đời", cứ hễ gã lính nào có biểu hiện nhụt chí chiến đấu là được gởi đến anh để điều trị tâm lý. Các tay sĩ quan chỉ huy không ngờ rằng, sau một buổi điều trị tâm lý của anh, gã lính nhụt chí chiến đấu trở nên tươi tỉnh vì đã "ngộ" ra chẳng bao lâu nữa Thiệu sẽ "cuốn gói ra đi cho hòa bình chạm ngõ". Anh ta trở nên hăng hái xả đạn về phía "đối phương" hơn nhưng kỳ thật là xả đạn bổng lên trờ cho mau... cạn kho đạn còn sót lại của quân đội Mỹ.

Với tư cách là bác sĩ, anh có quyền giám định sức chiến đấu của thương binh. Những ca bị thương nhẹ, miễn có máu đổ là anh có cớ ghi vào phiếu yêu cầu chuyển ra tuyến sau cứu chữa. Chỉ cẩn có dấu hiệu cảm sốt, ghẻ lở là anh đều cho chuyển về tuyến sau điều trị. Nhiều anh lính sợ ra chiến đấu, anh đều hướng dẫn cách khai bệnh để có cớ đưa về Sài Gòn.

Có lần, "quân ta" bắt được một thương binh Việt cộng, anh được gọi lên cứu chữa, săn sóc sức khỏe để chỉ huy khai thác ý đồ chuyển quân của "đối phương". Người thương binh này đã phản bội, khai nhận tất cả. Không thể làm cho gã im miệng, anh đành phải làm tròn nhiệm vụ một thầy thuốc. Tối đó anh nảy ra sáng kiến rủ mấy anh lính ra quán cóc ổi ở chợ nhậu. Sau vài chai bia, anh vờ say, kể lại chuyện cứu tên tù binh. Anh cố ý kể thật to những điều gã đã khai với hy vọng người của ta nghe được để thay đổi ý đồ chuyển quân.

Nhờ những "thành tích" đó, anh được chính tay viên tướng chỉ huy binh chủng thủy quân lục chiến đeo huy chương Anh dũng Bội tinh, được thăng hàm đại úy trước hạn và trở thành bác sĩ trưởng quân y Lữ đoàn 258.

Kể từ khi trở thành bác sĩ trưởng quân y, Năm Quang có nhiều cơ hội bám theo trực thăng cứu thương về Sài Gòn hơn. Mỗi lần về Sài Gòn, anh cứ mong ngóng nhận được một chỉ thị nào đó của Cụm để thoát khỏi tâm trạng bị bỏ rơi. Giống như một chứng bệnh đã được chuẩn đoán chính xác nguyên nhân nhưng thiếu thuốc chữa trị, tâm trạng bị bỏ rơi khó chịu cùng cực. Về Sài Gòn, thèm đi chơi lòng vòng nhưng anh sợ nhỡ chuyến liên lạc của giao thông viên. Hàng chục chuyến về Sài Gòn là hàng chục chuyến trở lại nơi đóng quân trong tâm trạng u uất, nhiều lần anh có ý định đào ngũ. Nhưng Cụm đã phân công anh giữ vị trí này, nếu đào ngũ, xem như anh rời bỏ nhiệm vụ.

Giữa lúc buồn chán, anh gặp một tay trung sĩ quê ở Quảng Bình.

Hôm đó, anh đang ngồi trong lều doanh trại đọc một tài liệu y học của một bác sĩ người Mỹ cho mượn. Tay trung sĩ bước vào lều dập gót chào:

- Tôi, trung sĩ Nguyễn Đức đạt, tiểu đoàn 6, trình đại úy bác sĩ một nguyện vọng.

Năm Quang rời quyển sách, nhìn người đối diện. Anh đã từng ở tiểu đoàn 6 gần một năm nhưng chưa hề gặp tay trung sĩ này. Qua giọng nói, anh đoán tay trung sĩ này người dân gốc Huế. Mái tốc rối bù và gương mặt sạm đen sạm không làm đôi mắt anh ta bớt sáng. Anh cất giọng:

- Anh bỏ quân cách rồi ngồi xuống đây trò chuyện.

Tay trung sĩ không ngần ngừ, ngồi xuống thùng đạn rỗng đối diện Năm Quang.

- Đại úy chưa gặp em lần nào đâu. Khi em về tiểu đoàn 6, đại úy đã về trung đoàn quân y. Trước đó em là lính của "Sư đoàn 3 tháng" đã giải tán.
Năm Quang đã nghe kể về "Sư đoàn 3 tháng" này. Nhằm xây dựng tuyến phòng thủ giáp vĩ tuyến 17, địch đã gấp rút thành lập Sư đoàn 3 án ngữ phía Bắc Trung phần chắn ngang dãy Trường Sơn. Hầu hết lính của sư đoàn này đều là tân binh "vét" của các quân trường. Mới thành lập được 3 tháng, bị quân ta đánh một trận tơi tả. Sư đoàn bị xóa sổ hẳn. Số tàn quân của sư đoàn chỉ còn vài trăm, được rải đều bổ sung cho các đơn vị khác.

Năm Quang im lặng chờ đợi người đối diện nói lý do tìm gặp. Như hiểu ý Năm Quang, tay trung sĩ nói thẳng:

- Đại úy có thể giúp em một giấy phép về Sài Gòn? Bao nhiêu em cũng chung.

Quá quen với những yêu cầu như vậy, Năm Quang mỉm cười độ lượng:

- Tôi có thể giúp anh nếu anh trình bày được một lý do hợp lý.

Trong ánh mắt tay trung sĩ lóe một tia sáng đầy nỗi niềm:

- Em vừa nhận tin, ở quê vợ con em đã chết hết. Chết vì đạp trúng mìn của quân đội gài. Vợ con em đi mần ruộng. Đại úy hiểu không? Đi mần ruộng, đạp mìn của chúng ta gài, ba mẹ con chết thảm.

Năm Quang nhìn anh ta bằng ánh mắt cảm thông, chia sẻ:

- Xin chia buồn với người anh em.

Tay trung sĩ nói tiếp bằng giọng run run:

- Tại sao hiệp định hòa bình đã ký rồi mà còn chiến tranh vẫn còn hiện diện khắp nơi? Trong khi chúng ta đang đối diện cái chết, đối diện chiến tranh thì thằng Thiệu làm gì? Buôn lậu. Đại úy nghe rõ không. Nó buôn lậu. Nếu đại úy còn chút lương tâm, hãy cho em một giấy chứng bệnh về Sài Gòn. Nếu đại úy không cho, em cũng bỏ ngũ về Sài Gòn. Em về Sài Gòn để vào dinh Độc Lập gặp Thiệu.

Năm Quang nhướng mắt như ngầm hỏi: "Để làm gì?". Tay trung sĩ nói tiếp:

- Em sẽ bảo ông ta hãy tôn trọng hòa bình hoặc cút xéo khỏi cái ghế tổng thống của ông ta.

- Liệu lời đề nghị lẻ loi của anh có tác động được Thiệu?

- Một lời đề nghị của em không đủ sức để tác động nhưng nhiều lời đề nghị như thế sẽ tạo thành một sức mạnh.

Năm Quang khích lệ:

- Nếu muốn như vậy, anh không nên vào dinh Độc Lập. Đám quân cảnh sẽ bắt anh ngay khi anh vừa chạm tay vào cánh cổng. Tiếng nói của anh sẽ có giá trị khi được báo chí ghi nhận. Tại sao anh không đứng trước thềm Hạ viện dùng khả năng diễn thuyết của mình yêu cầu Thiệu trả lại hòa bình cho đất nước. Ở vị trí đó anh sẽ tạo được sự chú ý của giới ký giả trong quán bar Gir. Tôi có quen một dân biểu. Anh hãy tìm gặp ông này để được giúp đỡ.
Tay trung sĩ ngớ người mất mấy giây mới hiểu viên đại úy bác sĩ đã chấp thuận giúp anh ta về Sài Gòn thực hiện nguyện vọng.

Ngay sau khi ký giấy cho tay trung sĩ về Tổng Y viện Cộng hòa ở Sài Gòn điều trị một chứng bệnh khó xác định, Năm Quang bám theo một chuyến trực thăng bay về Sài Gòn ngay. Về đến Sài Gòn, anh tìm gặp một cơ sở cũ của cụm A10 đang là dân biểu trong Hạ viện.

Năm Quang đề nghị vị dân biểu này giúp đỡ tay trung sĩ.

Mấy ngày sau, trên trang nhất của rất nhiều tờ báo trong nước, nước ngoài đăng bức ảnh tay trung sĩ đứng trước Hạ viện lên tiếng kêu gọi Thiệu từ chức để hòa bình hiện diện ở Việt Nam.

Cũng trong chuyến về Sài Gòn này, anh nhận được tín hiệu liên lạc của Cụm. Như người bệnh nằm liệt giường chiếu nhiều ngày được hồi sinh, anh mừng rỡ đi tìm hòm thư mật nhận chỉ thị. Chỉ thị yêu cầu anh đưa Bá Thành vào mật cứ thuộc vùng giải phóng ở Trảng Bàng.

Năm Quang bảo Bá Thành:

- Ê! Sắp qua trạm kiểm soát kìa mày, lấy cái nón sắt tao để phía sau đội lên đi.

Bá Thành im lặng làm theo.

Kể từ đầu năm nay, lo sợ thuộc hạ đảo chính mình, lo sợ quân giải phóng tấn công, Thiệu cho lập một hàng rào quân sự bao bọc kín Sài Gòn. Tất cả những con đường lớn nhỏ, kể cả đường mòn trên đồng từ ngoại ô vào Sài Gòn đều được đặt trạm gác liên hợp được trang bị máy kiểm tra giấy tờ giả.
Chiếc xe Jeep vẫn giữ nguyên tốc độ, khi chỉ còn cách thanh chắn khoảng 20 mét, Năm Quang mới chịu siết thắng. Bốn bánh xe Jeep chị bắt đừng cày miết dưới mặt đường nhựa tạo thành một thứ âm thanh chói tai, buốt óc. Từ trong trạm, một thiếu úy quân cảnh xách súng chạy ra, vừa liếc thấy ve áo của Năm Quang vội nghiêm chào:

- Tôi, Trần Nguyên Vũ, thiếu úy quân cảnh thuộc đơn vị Biệt khu Thủ đô, yêu cầu đại úy xuất trình giấy tờ.

Thấy cái kiểu quân cách của gã thiếu úy, Bá Thành hơi ái ngại cho tình thế. Năm Quang đã quá quen thuộc với món này, hất hàm văng tục:

- Đù móa! Giấy tờ gì mày? Mày không nhận ra phù hiệu lữ đoàn của tao à? Mày nghĩ coi, từ Vùng Một chiến thuật về đến đây tao phải qua bao nhiêu cái trạm?

Gã thiếu úy vẫn giữ tư thế chào:

- Trình đại úy, phía bên kia trạm, cách vài cây số là vùng không đảm bảo an toàn, Việt cộng đang kiểm soát. Tôi e ngại cho sự an toàn đại úy, mong đại úy thông cảm.

Ngay từ khi được rút lên trung đoàn quân y của lữ đoàn, mỗi lần vễ Sài Gòn, Năm Quang đều yêu cầu lữ đoàn cấp cho anh sự vụ lệnh đặc biệt để sử dụng trong trường hợp Cụm giao nhiệm vụ bất ngờ. Sự lo xa của anh có dịp sử dụng trong trường hợp này. Nhưng nếu gã thiếu úy hỏi về lý do Bá Thành đi theo anh thì hơi khó. Từ lâu Thiệu đã liệu cánh báo chí vào trường hợp kiểm soát gắt gao, cấm mon men vào vùng giải phóng. Vả lại, Cụm đã yêu cầu Bá Thành không để lộ tung tích ký giả. Năm Quang chỉ còn cách sử dụng chiêu "cả vú lấp miệng em" đánh lạc hướng gã thiếu úy.

Năm Quang vẫn ngồi trên xe, một tay móc túi chìa sự vụ lệnh đặc biệt vào mặt gã thiếu úy, một tay đặt báng súng ngắn đeo bên hông chửi thề liên tục:

- Một sĩ quan cao cấp của lữ đoàn vừa bị thương, đang nằm trong căn cứ Đồng Dù chờ tao. Nếu vì sự rắc rối của mày mà cứu trễ cấp trên của tao thì... tao hứa với mày, tao sẽ đem một đại đội về đây tiễn cái trạm chết tiệt của mày vào chỗ bán đồng nát.

Thấy Năm Quang làm dữ, gã thiếu úy hoảng hốt trả giấy, đứng nghiêm chào, miệng lắp bắp:

- Mời đại úy qua trạm.

Năm Quang nhấn mạnh ga, chiếc xe Jeep miết bánh xuống mặt đường lao vụt về phía trước.

15 phút sau, chiếc xe Jeep rẽ vào một vạt rừng chồi. Năm Quang siết tay bạn:

- Mày ở đây, sẽ có người đến đón mày vào mật cứ. Tao phải trở về.

Bá Thành vui ra mặt. Anh cảm nhận rất rõ cái siết tay mạnh mẽ của Năm Quang.