TIM TRƯỞNG THÀNH
1. Vị trí và chiều hướng
Tim nằm trong lồng ngực, ở trung thất giữa, giữa 2 lá phổi, trên cơ hoành, sau xương ức và xương sườn, hơi lệch sang trái. Tim hình tháp 3 mặt 1 đỉnh 1 nền. Đỉnh hướng ra trước sang trái. Nền hướng ra sau sang phải nên trục của tim là một đường chếch xuống dưới, sang trái và ra trước. Nếu lồng ngực càng rộng ngang thì trục của tim càng chếch xa đường thẳng đứng. Do vậy, vị trí của tin có thể thay đổi theo cấu tạo lồng ngực và tư thế khi ngồi, khi nằm, lúc thở ra hay hít vào.
2. Hình thể ngoài và liên quan
Tim hình tháp 3 mặt, 1 đỉnh, 1 nền. Tim lúc sống màu đỏ hồng, rắn chắc, trọng lượng tim ở người lớn là 270gam (nam) và 260gam (nữ).
2.1. Mặt trước
Gồm 2 phần, ngăn cách nhau bởi 1 rảnh nằm ngang gọi là rãnh nhĩ thất hay rãnh vành.
- Phần trên (phần tâm nhĩ): ứng với các tâm nhĩ ở bên trong, các tâm nhĩ bị che lấp hết bởi các mạch máu lớn. Ở hai bên của nó có 2 tiểu nhĩ chìa ra trước ( tiểu nhĩ trái ngắn và rộng, tiểu nhĩ phải dài và hẹp) giữa 2 tiểu nhĩ có động mạch chủ bên phải và động mạch phổi ở bên trái.
- Phần dưới (phần tâm thất): có rãnh dọc trước hay rãnh liên thất trước, trong rãnh có động mạch vành trái và tĩnh mạch vành lớn. Rãnh liên thất trước chia mặt trước thành 2 nửa, tâm thất phải chiếm 3/4 còn tâm thất trái chỉ chiếm 1/4.
Mặt trước liên quan với phổi, màng phổi, động mạch ngực trong, cơ ngang ngực, tấm ức sườn. Ở trẻ dưới 3 tuổi có tuyến ức nằm ngay sát trước các thân mạch máu lớn.
2.2. Mặt dưới
Có rãnh vành chia thành 2 phần:
- Phần trên thuộc các tâm nhĩ. Đổ vào tâm nhĩ phải có tĩnh mạch chủ trên và tĩnh mạch chủ dưới. Tâm nhĩ trái quay hẳn ra sau và có 4 tĩnh mạch phổi đổ vào.
- Phần dưới thuộc tâm thất, có rãnh dọc dưới hay rãnh liên thất dưới, rãnh chia mặt thành 2 nửa. Nửa bên phải chiếm 1/4 tương ứng tâm thất phải, nửa bên trái chiếm 3/4 tương ứng tâm thất trái. Trong rãnh liên thất dưới có động mạch vành phải và 1 nhánh của tĩnh mạch vành.
Mặt dưới liên quan với cơ hoành, qua cơ hoành liên quan với thuỳ trái của gan và phình vị lớn dạ dày.
2.3. Mặt trái
Cũng có 2 phần do rãnh vành chia (trong rãnh vành có động mạch mũ):
- Phần trên thuộc tâm nhĩ trái, có tiểu nhĩ trái uốn cong hình chữ S, ôm lấy động mạch phổi.
- Phần dưới thuộc tâm thất liên quan với phổi và màng phổi.
Mặt trái nằm gọn trong hố tim của phổi trái, có dây thần kinh hoành trái, lách giữa mặt này với phổi và màng phổi trái.
2.4. Đáy tim
Còn gọi là nền, trông ra sau, sang phải, ứng với các tâm nhĩ ở bên trong. Bên phải là tâm nhĩ phải quay sang phải có tĩnh mạch chủ trên, chủ dưới đổ vào tâm nhĩ phải.
Bên trái là tâm nhĩ trái quay ra sau có 4 tĩnh mạch phổi đổ vào.
Giữa 2 tâm nhĩ ngăn cách nhau bởi 1 rãnh dọc hay liên nhĩ.
- Bên phải là tâm nhĩ phải liên quan voéi dây thần kinh hoành phải, với phổi và màng phổi bên phải.
- Bên trái là tâm nhĩ trái, có thực quản nằm sát ngay sau nên khi tâm nhĩ trái phình to ra đè vào thực quản gây khó nuốt (gặp trong bênh hẹp van 2 lá).
2.5. Đỉnh tim
Còn gọi là mỏm tim. Hướng ra trước và sang trái nằm trong khoang liên sườn V (bên trái) trên đường giữa đòn trái.