"Lắng nghe là tiền đề của thấu hiểu"

Trong hai chương trước, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về sức mạnh của việc lắng nghe cùng những mẹo để lắng nghe một cách chủ động và hiệu quả. Chương này chúng ta sẽ đi sâu hơn về một khía cạnh khác, đó chính là sự thấu hiểu. Có một câu nói rất hay: "Hiểu hết thảy là tha thứ hết thảy" và vì thế mà việc cảm thông và thấu hiểu sẽ là đích đến cuối cùng của việc lắng nghe. Và chương này, chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu chủ yếu vào việc lắng nghe chính bản thân mình.

Có thể bạn sẽ thấy thật lạ lẫm và nghi hoặc khi phải lắng nghe chính mình cơ à? Như tôi đã đề cập ở trên, để thấu hiểu thì chúng ta cần im lặng mà lắng nghe, cảm nhận bởi vì rất nhiều khi chúng ta quên mất bản thân mình. Và đừng quên một chân lí bất hủ: "Hãy bắt đầu từ chính mình và từ những điều nhỏ nhặt nhất" và chính vì thế mà làm sao con người ta có thể thấu hiểu được người khác khi chúng ta chưa chậm lại để lắng nghe chính bản thân mình cơ chứ?

Vậy làm sao để có thể lắng nghe tiếng nói nội tâm của mình và nội tâm chúng ta đang muốn truyền đạt điều gì đến chúng ta? Câu trả lời chính là hãy sống chậm lại một nhịp, bình tĩnh thư giãn cơ thể và đặt câu hỏi cho vấn đề mình muốn được giải đáp. Một ví dụ thực tế là khi chọn trường hay chọn nghề nghiệp cho mình chúng ta đều rất hoang mang, lo lắng và sợ hãi về tương lai mơ hồ vô định hình.

Chúng ta tìm đến những buổi tư vấn hướng nghiệp hay tìm những video hướng nghiệp trên Facebook, Youtube, Google và hàng ngàn nguồn khác rồi lại chạy đôn chạy đáo đi hỏi kinh nghiệm của mấy đàn anh đàn chị, cha mẹ hay người thân bạn bè để rồi vẫn thu về kết quả là một câu than vãn cùng một tiếng thở dài thườn thượt: "Haizzz...Tôi chẳng biết nên chọn cái nào hết chán thật thật đã vậy còn mệt não nữa"

Nhưng khoan đã bạn thân mến, còn một nguồn quan trọng mà bạn chưa hỏi đấy và tôi nghĩ là bạn đã đoán được nguồn thông tin đáng tin cậy đấy rồi - thì chính là bản thân bạn đấy. Chúng ta bù đầu bù cổ đi tìm kiếm và hỏi thăm kinh nghiệm của người khác nhưng lại chẳng chịu ngồi lại suy ngẫm và hỏi chính bản thân mình. Có thể bạn sẽ nghĩ vì tôi không biết chọn trường nào hay ngành nghề gì nên mới phải đi hỏi người khác chứ! Biết rồi thì ai nói làm gì đâu nữa.

Đó là vấn đề đấy, chuyện đại sự của bản thân bạn mà bạn còn không biết thì làm sao mà người khác biết được. Ý kiến của mỗi người là mỗi khác và chúng cũng chỉ mang tính chất tham khảo thôi chứ người cuối cùng quyết định vẫn là chính bản thân mỗi người chúng ta chứ chẳng có ai khác. Vì vậy mà việc tự trò chuyện hay tự hỏi chính mình là một điều rất cần thiết trước khi chung ta đi hỏi người khác.

Còn về chuyện phân vân về những lựa chọn về trường học và nghệ nghiệp thì chúng ta có thể hỏi bản thân "Tiêu chí chọn trường/nghề nghiệp của mình là gì?" rồi trả lời câu hỏi "Có bao nhiêu trường học/ nghề nghiệp đáp ứng được các tiêu chí đó?" rồi việc sau đó bạn chỉ cần đi tìm hiểu những ngôi trường hay ngành nghề mà bạn đã chọn thôi. 

Có lẽ để biết chính xác được mình mong muốn học ở đâu hay làm nghề gì ngay lập tức thì sẽ có phần khó khăn với đa số chúng ta nhưng như vậy thì chúng ta chỉ cần chia nhỏ ra thành những câu hỏi đơn giản hơn rồi trả lời từng cái một thôi, không cần gấp rút vội vã hay gò bó ép buộc chính mình phải tìm ra đáp án trong một sớm một chiều. Bạn hãy bắt đầu bằng việc nhỏ nhất như xem xét những tiêu chuẩn của bản thân rồi dựa theo đó mà lựa chọn thôi, vậy là những vấn đề tưởng chừng như nhọc nhằn đã được giải quyết dễ dàng bằng cách chia nhỏ vấn đề ra.

Không phải chính mỗi người chúng ta là người biết rõ nhất mình thích cái gì và bản thân sẽ phù hợp với ngôi trường hay ngành nghề như thế nào sao? Thế sao chúng ta không hỏi mình trước mà phải lo lắng sốt vó đi hỏi người khác để rồi khi tư vấn họ cũng hỏi chúng ta những câu về tính cách, sở thích hay điểm mạnh thôi. Cho nên tôi khuyên chúng ta hãy cứ lắng nghe tiếng nói của chính mình trong tĩnh lặng.

Là tĩnh lặng đấy bởi vì nếu tâm trí chúng ta luôn bận rộn với guồng quay cuộc sống cùng những bài vở, deadline, công việc thì làm sao mà chúng ta chú ý lắng nghe chính mình được. Để có thể lắng nghe bản thân mình, tôi khuyên các bạn hãy chọn một nơi yên tĩnh mà ngồi thiền chỉ cỡ 5 phút thôi với tư thế ngồi xếp chân thoải mái nhất với bạn. Hay đơn giản hơn là bạn hãy ra một công viên nào đó với cây xanh bóng mát để đi tản bộ một mình và hãy nhớ, không cần vội vã hay rượt đuổi chính mình vì bình thường vội đủ mệt rồi, giờ nên cho bản thân thư giãn cái đã và nếu được thì bạn hãy cảm nhận từng bước chân chạm đất của mình.

Tiếng động mình bước đi ra sao? Cảm giác của cơ đùi như thế nào? Úi chà! Tôi tin chắc chắn đấy là một trải nghiệm rất lạ lẫm mà cũng không kém phần tuyệt diệu khi chúng ta bước chậm lại và cảm nhận từng chuyển động nhỏ bé của cơ thể, của tự nhiên và khi ấy, hãy cho phép bạn thân sống với những phút giây hiện tại tuyệt vời này và tự hứa rằng: "Giờ đây, tôi chọn buông bỏ hết những việc cần làm và những khó khăn, mệt mỏi hằng ngày để tận hưởng trọn vẹn cuộc đi bộ này!". 

Để rồi khi ấy biết đâu được ngay lúc lòng của chúng ta hay tâm trí ta chẳng còn vướng bận điều gì thì đó lại là lúc chúng ta sáng suốt nhất và ta sẽ ngộ ra được giải pháp cho những vấn đề mà chúng ta đã từng mệt mỏi, kiệt sức đối chọi với chúng. Bất cứ chuyện gì xảy ra thì nếu chúng ta biết cách để tâm trạng của mình thư thái nhẹ nhàng thì câu trả lời sẽ đến với chúng ta trong chính những lúc mà ta không ngờ tới vì rằng chúng ta đã tìm kiếm những câu trả lời này trong vô thức của mình.

Khi ấy hãy nhớ lắng nghe tiếng lòng của chính bản thân bạn, có thể nó sẽ lên tiếng chỉ dẫn cho chúng ta biết được những điều mà chúng ta còn phân vân hoặc giả khi ấy chúng ta sẽ chấp nhận những sự thật mà chúng ta đã cố phủ nhận bấy lâu nay. Bất kể là gì thì chúng ta hãy cứ tin tưởng rằng, khi sống chậm lại và cảm nhận những điều tuyệt vời của phút giây này đây, thì tâm trí chúng ta sẽ có nhiều khoảng trống hơn và ta sẽ dễ dàng nghe được tiếng nói sâu thẳm từ đáy lòng của mình hơn.

Tôi nghĩ rằng nhờ thế mà mấy vị thiền sư đều mang vẻ nhẹ nhàng, thảnh thơi lại có thêm khí chất thoát tục vì "Im lặng là đỉnh cao của trí tuệ mà". Họ hành thiền cỡ 10 tiếng một ngày và ngồi một chỗ trong im lặng như thế thì sẽ giác ngộ được đôi điều mà người đời đã bỏ lỡ vì chính những bước chân vội vã của mình. Cũng giống như Đức Phật giác ngộ ra chân lí cuộc sống sau khi ngồi thiền định 49 ngày dưới gốc cây Bồ Đề đấy thôi. (còn vấn đề tại sao một người thường không ăn uống trong 49 ngày mà vẫn chưa chết thì chúng ta khoan bàn tới nha)

Do đó, chúng ta thật sự nên thử chọn những bộ môn thể thao có sự nhẹ nhàng, chậm rãi để tập luyện hoặc nói thep cách khác là tập bất cứ môn thể thao nào một cách chậm rãi, đầy chánh niệm. Chúng ta có thể thử tập yoga ngồi thiền hay đi tản bộ. Tất cả những môn này thì bạn hoàn toàn có thể tập ngay tại nhà mà không cần phải chạy khắp nơi tìm chỗ học. Ví như ngồi thiền thì bạn chỉ cần lên mạng search cách thức thiền định thì bạn có thể thiền ở bất cứ nơi đâu và bất cứ khi nào, kể cả khi bạn đang ăn hay đang tắm.

Chỉ đơn giản bởi vì cốt lõi của việc thiền không gì khác ngoài hơi thở và chỉ cần bạn tập được cách thở bằng bụng và cảm nhận sự vào ra nhịp nhàng của hơi thở thì bạn đã nắm được cốt lõi của việc thiền định rồi đấy. Còn về đi dạo bộ thì chúng ta có thể tranh thủ những thời gian rảnh khi được nghỉ trưa hay ra chơi giữa giờ trong các trường học để đi dạo trong khuôn viên của trường hay thậm chí đi lòng vòng ngay trong lớp học.

Thật sự thì nơi làm việc hay ở nhà cũng có thể đi qua đi lại được thôi. Chúng ta không cần ôm khư khư suy nghĩ phải đi đến công viên thì mới có thể đi bộ hay tập thể dục được vì nếu chờ để đi đến đó thì không biết năm nào tháng nào luôn rồi. Chúng ta chỉ cần đứng lên đi qua đi lại là cũng hoạt động rồi đấy thôi. Hay với bộ môn yoga thì Youtube hoàn toàn có thể chỉ dẫn cho bạn từ A-Z mà không tốn một đồng nào và nếu bạn hứng thú thì Yoga With Adriene là một kênh bạn không nên bỏ qua.

Hoặc giả chúng ta chẳng cần tập gì cả mà chỉ cần sống chậm lại một tí, nếu bạn đang ăn thì ăn chậm lại để cảm nhận hương vị của đồ ăn và tạm buông xuống những chuyện phiền não, gác chúng sang một bên. Khi tâm hồn yên tĩnh thì trí tuệ tự khắc sẽ được đánh thức. Bất kể bạn chọn cách nào đi chăng nữa, qua chương này tôi hy vọng chúng ta hãy cùng nhau sống chậm lại và lắng nghe tiếng nói của bản thân nhiều hơn.

I am awesome. You are awesome. We are all awesome. Believe that!