Đây không phải là tác phẩm đầu tiên tôi đọc về các chứng bệnh tâm thần, hay về lĩnh vực thần kinh kết hợp với bối cảnh của truyện ngôn tình. Hay là ngay mở đầu tôi còn không khỏi thầm cảm khái về sự bình lặng của một cốt truyện mang tính trinh thám. Sự thật là, nó giống như khởi đầu của câu truyện trinh thám Trung Quốc - bắt đầu với những mâu thuẫn nhỏ nhoi và vụ án thời gian trước tính từ chương 3 trở đi. Chương 1 thì như bạn thấy đấy, chỉ là một mảnh nhỏ gợi lên tính cách của các nhân vật mấu chốt :

Tần Sâm với kiểu tính cách thanh cao, không vướng bụi trần, cùng trí thông minh và nhạy bén, là một thiên tài đúng nghĩa đánh giá đúng giá trị bản thân. Anh là giáo sư môn Tâm - Sinh lý học chứ không phải Tâm lí học tội phạm nhưng lại kiêm "nghề phụ" trong các vụ án giết người. Tuy nhưng, cách viết trinh thám của tác giả không coi là trau chuốt và thu hút, nhưng tôi sẽ không đánh giá tiếp nữa, bởi vì đây là một câu chuyện được gắn tag #ngôntình .

Ngụy Lâm là người phụ nữ cùng gương mặt tỉ lệ vàng, số phận vô cùng bất hạnh và dai dẳng. Nếu theo như cảm nhận của tôi, thì cô ấy cực kì kiên nhẫn, nhẫn nhịn và lý trí - một kiểu phụ nữ nhẹ nhàng như nước, chuẩn mực người con gái xưa. 

Nhưng sự phát triển của cốt truyện còn khá khiến tôi bàng hoàng vì sự thay đổi giai đoạn quá lúng túng. Vài chương đầu nhỏ là kể về trước khi yêu nhau, ngay sau lại là giai đoạn sau ba năm "mắt bão" - Tần Sâm mắc căn bệnh tâm tâm thần phân liệt nửa mê nửa tỉnh bởi "sự quét ngang của mắt bão". Phải nói lúc đầu tôi vô cùng bất ngờ vì Ngụy Lâm lại có thể trông coi và lo sinh hoạt hằng ngày của Tần Sâm suốt ba năm. Căn bệnh này khiến anh nửa mê nửa tỉnh, ngày ngày đắm chìm trong suy nghĩ có người muốn giết mình, đập phá đồ đạc trong phòng mỗi khi phát bệnh, với mỗi cơn giận vô tình vô lí: 

"Anh chỉ cần một cái gối thôi." Anh co chân lên, một tay vẫn ôm lấy cổ mình, cau chặt chân mày gắt gỏng. "Em phải mua gối cho anh. Anh đã nói rất nhiều lần rồi đấy!"

Đây là điềm báo khi anh chuẩn bị nổi giận. Tôi có thể dự cảm được nếu tôi không nghe lời anh thì sẽ gây ra hậu quả đáng sợ.

"Được rồi." Vì vậy, tôi đáp ứng. "Mặc dù em từng mua nhiều gối lắm rồi nhưng anh không thể lần nào cũng cắt nát bét nó ra được." Sự thật đúng là như vậy. Trước đây, tôi đã mua cho anh không biết bao nhiêu là gối, nhưng mỗi lúc anh nóng giận, chúng đều trở thành vật hi sinh. Đáng buồn hơn là trước giờ, anh không hề nhớ những chuyện này. Anh không bao giờ nhớ được mình đã nổi giận như thế nào. Vì thế, mỗi khi tôi nhắc lại, anh sẽ rất cáu kỉnh, cố gắng phủ nhận và còn cho rằng tất cả đều do tôi bịa đặt nữa chứ!

Cũng như hiện giờ.                                      (Mắt bão - chương 1.4 - truyenfull)

Tôi có thể cảm nhận được sự quen thuộc trước vô vàn sự dày vò hằng ngày của Ngụy Lâm và sự cẩn thận không được sai sót này, giống như cách sống đầy "kịch tính". Lúc đọc đến những phân đoạn này, tôi vô cùng thán phục sát đất người vợ này! Bạn có thể hiểu theo nghĩa sau: ở thời đại bây giờ, vợ chồng bình đẳng, mỗi người có công việc, có bận rộn, yêu lẫn nhau khi về nhà, tình yêu ấy làm mỗi người ghi nhớ những sở thích, những thói quen của nhau và làm vừa lòng nhau. Nhưng trong câu chuyện này, người vợ cần gánh chịu tất cả, từng thói quen, từng sở thích, cả sinh hoạt hằng ngày "việc mặc quần áo, việc ăn uống, việc ngủ nghỉ, việc xử lí hậu quả của chồng,..." giống như chăm sóc một đứa trẻ mới sinh, và còn có "trở ngại" - chẳng hạn như việc mặc quần cho anh nhưng anh không chịu nhấc chân, phải nâng chân của một người đàn ông trưởng thành lên, chẳng biết có bao nhiêu sức lực! Giao thừa, nghỉ lễ, kỉ niệm, tất cả đều như ngày thường, một phân đoạn đã miêu tả Ngụy Lâm đón giao thừa ở phòng khách, xem tiết mục năm mới một mình.

Không thể phủ nhận tôi cũng có phần ủy khuất thay nữ chính mặc dù người chồng không hoàn toàn tỉnh táo.

Cốt truyện tiếp tục như bình thường, dần dần càng có sự can thiệp của những nhân vật mấu chốt làm tiết lộ ra những vấn đề tâm thần của Ngụy Lâm, đồng thời căn bệnh của Tần Sâm cũng ổn định. Sau này, ta sẽ càng hiểu được rằng: Ngụy Lâm chính là chiếc công tắc của căn bệnh Tần Sâm. Cô không thể kiểm soát được mình trước sự nổi dậy của cảm xúc, thậm chí sinh ra ý muốn giết chóc mạnh mẽ. Kể cả khi bị kích thích, cô sẵn sàng xông tới vì giận dữ, xé toạc khuôn mặt Tần Sâm, hận không thể nuốt gan uống máu người đàn ông này. Thật may mắn vì bối cảnh hiện tại ngăn cản cô làm vậy, ngay đúng lúc cô phát bệnh - Rối loạn nhân cách phản xã hội do bị tác động - và tâm trạng cũng bình ổn lại ngay lúc điều kiện ngoại cảnh cho phép. 

Thật ra tôi cũng khá rối loạn vì truyện, cao trào ở những phân cảnh phát bệnh. Mà phần "tình yêu" cũng rất ít và bình ổn, thay vì là "yêu", tôi lại sẵn sàng chắc chắn mối quan hệ này là "không thể rời xa", hai vợ chồng như thuốc của nhau, vừa là thuốc thuyên giảm, vừa là thuốc kích thích. Về sau, khi Ngụy Lâm phát hiện sự tồn tại của Tần Lâm - người em gái nuôi từ bé của Tần Sâm mất tích từ nhỏ - cũng được coi là "đôi mắt anh phát ra ánh sáng ấm áp đầy hy vọng" - hai vợ chồng quyết định sinh đứa con thứ hai, đứa con mà "không thể bù đắp niềm đau ở đứa đầu".

Những phân cảnh "mắt bão" được tác giả thay phiên lồng ghép trong những giấc mơ, suy nghĩ của Ngụy Lâm, và tiết lộ hoàn toàn ở cuối cùng. 

"Bị cáo Ngụy Lâm, nữ, sinh ngày 13 tháng 9 năm 1967, dân tộc Hán, trình độ văn hóa cử nhân, hộ tịch..."Công tố viên đứng dậy tuyên đọc đơn khởi tố dài dòng, nội dung cách thức hóa không có gì mới lạ, "Sau trình tự điều tra hợp pháp, bị cáo Ngụy Lâm bởi vì nạn nhân Sanchez Harris bắt cóc sáu tháng dài, thực hiện các hành vi ngược đãi như bắt trói, đánh đập, quất roi, đâm kim và trợ sản, thiêu chết con bị cáo; cũng như trong lúc đó nạn nhân Hoàng Thiệu đã cưỡng gian bị cáo Ngụy Lâm nhiều lần mà kết thành thù hận. Ngày 3 tháng 2 năm 1999, tại biệt thự của nạn nhân Hoàng Thiệu, bị cáo Ngụy Lâm đã dùng dao phay trong bếp chém chết Sanchez Harris và Hoàng Thiệu, và sử dụng chất NAOH tồn trữ dưới phòng hầm biệt thự hòa tan thi thể của Hoàng Thiệu trong bồn tắm ở tầng một, dọn dẹp vết máu hiện trường. Sau đó bị cáo Ngụy Lâm đã rã xác Sanchez Harris bằng máy xay thịt ở phòng hầm biệt thự, chia thi thể ra làm bảy phần vướt xuống nước ở những nơi khác nhau ven bờ sông Châu Giang. Ngày 7 tháng 2 năm 1999, bị cáo Ngụy Lâm lợi dụng bút laser đốt nến ở cửa sổ tầng hai biệt thự, gây nổ khí gas, phá hỏng hiện trường. Chứng cứ chứng minh sự thật nêu trên như sau: Bằng chứng tài liệu, vật chứng, lời khai nhân chứng, lời khai cung thuật và giải thích của bị cáo, ý kiến giám định, ghi chép điều tra, tư liệu nghe nhìn vân vân... Viện kiểm sát cho rằng, việc bị cáo Ngụy Lâm dùng dao phay chém chết nạn nhân và phi tang chứng cứ như hòa tan thi thể, và rã xác nạn nhân đã phạm vào điều 232 trong Luật Hình sự Công hòa Nhân dân Trung Hoa. Tội ác rõ ràng, chứng cứ đầy đủ, phải lấy tội danh cố ý giết người truy cứu trách nhiệm hình sự. Căn cứ theo điều 172 trong Luật Tố tụng Hình sự Công hòa Nhân dân Trung Hoa, công tố đề nghị tòa án phán xử bị cáo tử hình, lập tức thi hành".

...

"Mắt bão di chuyển theo Sana, mười mấy phút sau cuồng phong bắt đầu gào thét. Khi đó toàn thành phố bị cúp điện, tôi lấy pin dự phòng và đèn pin, định xuống tầng hầm." Ngụy Lâm thoáng dừng lại rồi chậm chạp chớp mắt, tựa như đang nhớ lại tình cảnh khi ấy, " Lúc tôi chuẩn bị lấy đồ đạc tùy thân trong ngăn kéo phòng ngủ thì có người ở sau lưng tôi dùng khăn thấm Ete che miệng và mũi tôi. Sau đó tôi mất đi ý thức."

Kiều Nhân hỏi cô: "Lúc đó tình trạng thân thể cô thế nào?".

Lần này Ngụy Lâm không trả lời ngay, cô nhìn Kiều Nhân chằm chằm, khuôn mặt hơi ngước lên trắng bệch như tờ giấy dưới ánh đèn soi rọi.

"Tôi đang mang thai." Giây lát sau, cô hé môi, từ từ cất lời, "Đã hai tháng".

"Tôi từng đến thăm cô ở trại tạm giam năm lần, hai lần trong đó rõ ràng cô đều nhắc đến, cô trốn ra khỏi căn biệt thự kia vào ngày 31 tháng 1 năm 1999. Như vậy trong sáu tháng từ ngày 29 tháng 7 năm 1998 đến ngày 31 tháng 1 năm 1999, ngoại trừ nhốt cô, nạn nhân Sanchez Harris còn làm gì cô?"

"Đánh đập, quất roi, siết cổ." Ngụy Lâm nhìn tay mình đăm đăm, vẻ mặt chết lặng, "Rút móng tay tôi, dùng kim châm vào ngón tay tôi, lấy vòi nước cao áp..." Môi cô khẽ mím, âm thanh từ thanh quản dần dừng lại. Cô không nói tiếp, chỉ chậm rãi lắc đầu, "Rất nhiều, tôi không nhớ hết".

Anh thư ký ghi lại câu trả lời của cô, lại dời mắt nhìn phản ứng của Tần Sâm. Anh vẫn đang nhìn Ngụy Lâm, thân thể bất động, tư thế không hề thay đổi. Anh thư ký chú ý đến tay anh, mười ngón tay anh đan xen vào nhau đặt lên bàn, đầu ngón tay sung huyết, các đốt ngón tay trắng bệch. Chi tiết này đã làm bại lộ sự ẩn nhẫn của anh.

Kiều Nhân vẫn tiếp tục đặt câu hỏi: "Bao nhiêu lần?".

"Rất nhiều lần." Biểu cảm của Ngụy Lâm từ từ đờ đẫn, "Tôi không nhớ rõ, chỉ cần lúc tôi tỉnh lại, gã có mặt ở đó sẽ bắt đầu tiếp".

"Nói cách khác, mỗi lần cô tỉnh lại, gã thấy được thì sẽ ngược đãi cô phải không?"

"Vâng."

"Cô có phản kháng không?"

"Tôi bị trói tay chân."

"Vậy cô có cố gắng cầu cứu không?"

"Ngoại trừ Sanchez Harris và Hoàng Thiệu, không có người khác ra vào nơi đấy. Tôi từng cầu cứu Hoàng Thiệu, nhưng hắn không giúp tôi."

"Cô từng cầu cứu Hoàng Thiệu mấy lần?"

"Tôi không nhớ. Mỗi lần nhìn thấy hắn, tôi đều cầu cứu."

"Cô từng gặp một mình hắn sao? Lúc Sanchez Harris không có mặt đấy?"

"Vâng. Hoàng Thiệu chịu trách nhiệm trông coi tôi."

"Cô từng nhắc nạn nhân Hoàng Thiệu từng cưỡng gian cô mấy lần, chuyện đó phát sinh trong trường hợp nào?"

"Sanchez Harris sai khiến. Đây cũng là một cách tra tấn tôi."

"Sai khiến? Ý là sai khiến hay là uy hiếp? Nạn nhân Sanchez Harris có bất cứ lời nói hay hành động nào uy hiếp nạn nhân Hoàng Thiệu không?"

"Không. Gã bảo hắn làm, hắn làm ngay."

"Khi đó cô còn mang thai không?"

Không có bất cứ câu trả lời nào.

Anh thư ký nhìn về phía ghế bị cáo. Người phụ nữ kia ngồi đấy, mi mắt hơi rũ xuống, ánh mắt vẫn nhìn vào tay mình. Cô bất động như tượng thạch cao, biểu cảm trên mặt vẫn chết lặng.

"Bị cáo Ngụy Lâm?" Kiều Nhân gọi tên cô qua micro.

Người phụ nữ ngồi ghế bị cáo vẫn không nhúc nhích. Thư ký ngước mắt, thấy nước mắt tràn qua hốc mắt rồi rơi vỡ trên lòng bàn tay cô. Cô mím môi, vài giây sau mới tìm lại được giọng nói của mình.

"Vâng. Khi đó tôi vẫn còn mang thai."

Cơn xôn xao vừa mới lắng xuống ở dãy ghế dự thính lại dấy lên lần nữa. Anh thư ký nhanh chóng đưa mắt nhìn sang ghế bên biện, trùng hợp thấy Tần Sâm quay đầu khẽ nói gì đó với Kiều Nhân. Anh đặc biệt nghiêng mặt cách xa micro, người thư ký không nghe được lời nói của anh, chỉ có thể phỏng đoán qua vẻ mặt đanh lại và ánh mắt hung tợn của anh thôi.

Nhưng Kiều Nhân không để ý đến Tần Sâm. Cô nhìn thẳng vào Ngụy Lâm, tiếp tục đặt câu hỏi: "Chứng cứ trong cuộc họp trước khi ra tòa cho biết thời điểm ngày 31 tháng 1 năm 1999 cô trốn thoát, đã không có thai nữa. Cụ thể cô không còn mang thai từ khi nào?"

Từng giọt nước mắt lăn dài, vẻ mặt Ngụy Lâm không hề biến chuyển, chỉ mặc cho nước mắt rơi lã chã, đôi môi chậm chạp mấp máy: "Tôi không biết".

"Vậy cô đã kết thúc mang thai bằng cách nào?"

Cô vẫn không trả lời lập tức.

Người thư ký nhìn sang Tần Sâm. Anh ngồi nghiêm trên chỗ biện hộ, nhìn chăm chăm vào Ngụy Lâm, ánh mắt ảm đạm, quai hàm khẽ bạnh ra vì nhẫn nhịn.

"Sanchez Harris hận chồng tôi." Lúc này Ngụy Lâm khàn giọng cất lên từng chữ một, "Gã nói tôi và con tôi chỉ có một người có thể còn sống trở về. Gã bắt tôi chọn. Gã cảm thấy chỉ cần tra tấn tôi, sẽ khiến tôi khiếp sợ, lựa chọn tính mạng của bản thân, để con chịu chết."

Người thư ký nhìn về phía phát ra âm thanh, tay không ngừng gõ lại câu trả lời, đồng thời nghe thấy Kiều Nhân hỏi: "Cô đã chọn thế nào?".

Từng giọt nước mắt nóng hổi rơi lộp độp xuống mu bàn tay trắng bệnh, mi tâm nhướng lên, vẻ mặt từ từ trở nên mê mang, nhưng thân thể không chịu khống chế bắt đầu run rẩy.

"Tôi đã chọn." Cô vẫn nhìn tay mình, giống như rơi vào ký ức nào đó, giọng nói thấp đến mức như đang tự lẩm bẩm, dòng nước mắt cũng uốn lượn chảy qua gương mặt đầy nếp nhăn, "Tôi đã chọn bản thân." Rồi cô khẽ lắc đầu, ngơ ngác nhìn thẳng phía trước, chân mày run run dần dần tụ lại, vẻ mông lung trên khuôn mặt già nua bị nỗi đau đớn thay thế từng chút một. Giọng nói khản đặc nhỏ bé yếu ớt như thể biến mất trong âm cuối nghẹn ngào nhưng lại vô cùng rõ ràng trong phòng xét xử yên ắng, "Sau đó gã ném con tôi vào ngọn lửa trong lò sưởi...".

Dãy ghế dự thính yên lặng như tờ.

Kiều Nhân siết tư liệu biện hộ trong tay, bỗng cất cao giọng, tiếp tục truy hỏi đến cùng: "Gã ném con cô vào lửa, ý là lúc ấy đứa bé đã rời khỏi cơ thể mẹ rồi đúng không?".

Ngụy Lâm nhắm mắt khoanh hai tay ôm lấy thân mình, cả người run rẩy co ro. Cô cuộn cả người như thể gào khóc không còn muốn sống, nhưng không tài nào phát ra bất cứ âm thanh gì. Ánh đèn trần soi vào mặt cô, khiến từng nếp nhăn trên khuôn mặt đau khổ trở nên rõ rệt giữa ranh giới sáng tối. Hình như vô cùng bi ai khóc thét như trong kịch câm, mất đi âm thanh biểu đạt, chỉ chừa lại một hình dáng đau nát cõi lòng, không ngừng giãy giụa trong bi thương thảm thiết.

(Mắt bão - chương 50 + 51 - truyenfull)

Gần như cả cốt truyện đều bị tôi trần thuật lại, những chỉ khi thưởng thức từng lời văn, câu chữ, người ta mới biết đến sự giận dữ, trào phúng của nỗi đau mất con, sự ám ảnh về khung cảnh "hắn lôi đứa con trong tôi ra, dứt lìa dây rốn và cảnh cánh tay đứa trẻ bị dứt lìa bởi hắn, như cách hắn tháo lìa một con búp bê", nỗi đau tột cùng của người cô gái Ngụy Lâm, sự chai mòn về cảm xúc do "Sau đó, nạn nhân Sanchez Harris đã làm phẫu thuật nội sọ của bị cáo Ngụy Lâm, phá hỏng chức năng ổ mắt ở vỏ não thùy trán, tạo nên chướng ngại chức năng tình cảm, gây nên chứng rối loạn nhân cách phản xã hội do tác động." 

Sự hé mở giải thích cho niềm kiên nhẫn chăm sóc Tần Sâm của Ngụy Lâm - cái cách mà cô không hề trách móc hay giận dữ. Hay bởi vì trong 3 năm sau ấy, Ngụy Lâm "chưa từng sống", "mãi như một người chết". 

Tuy không giống như nỗi tuyệt vọng tột cùng của Ngụy Lâm, song Tần Sâm cũng bị gánh chịu cùng nỗi đau ấy:

"11 giờ tối ngày 29 tháng 7 năm 1998, tôi trở lại nhà mình ở Long Island, New York, phát hiện vợ tôi không hề chờ tôi ở tầng hầm." Trong mắt anh in hằn góc mặt của cô, từng chữ từng âm đều mang theo giọng mũi nghèn nghẹn, "Tôi tìm hết trong nhà, phát hiện mẩu tin Sanchez Harris để lại. Xét theo sự giàu có và mức độ ảnh hưởng của cha gã lúc còn sống, tôi không thể không tin một khi tôi nhờ cảnh sát giúp đỡ tìm kiếm, Sanchez Harris sẽ lập tức giết hại vợ và con tôi như mẩu tin để lại. Cho nên bắt đầu từ ngày đó, tôi đã một mình điều tra, một mực cố gắng tìm kiếm vợ con mình". Anh dừng lại, siết chặt micro, ánh mắt vẫn không rời khỏi cô, "Mỗi tháng Sanchez Harris đều gửi cho tôi băng ghi hình, thông qua con đường không cách nào truy xét. Nội dung bên trong là quá trình gã tra tấn vợ tôi. Tôi nghĩ không có người nào tâm lý khỏe mạnh có thể bằng lòng xem những hình ảnh kia, huống chi tôi là chồng của Ngụy Lâm".

...

"Nhân cách rối loạn bắt nguồn từ não, cũng chính là chướng ngại chức năng ổ mắt vỏ não thùy trán gây nên rối loạn nhân cách, là dự án nghiên cứu tôi đã bỏ nhiều sức lực nhất những năm gần đây. Chỉ cần chứng minh giả thuyết này có thể tiến thêm một bước nghiên cứu khôi phục chức năng ổ mắt vỏ não thùy trán, có tác dụng điều trị rối loạn nhân cách phản xã hội do tác động. Tuy không loại bỏ khả năng phần tử cực đoan lợi dụng nghiên cứu chế tạo 'người phản xã hội', nhưng chúng ta nên nghĩ đến thành quả nghiên cứu sẽ có tác dụng cải tạo phần tử tội phạm. Ban đầu tôi đã làm nghiên cứu với thái độ ấy. Nhưng khi biết Sanchez Harris lợi dụng giả thuyết tôi đề ra biến vợ tôi thành một người mang nhân cách phản xã hội, tôi biết gã đã hủy hoại vợ tôi, cũng đồng thời phá hủy tất cả những gì tôi có. Sự nghiệp của tôi, con tôi, vợ tôi, và cả tôi nữa. Tất cả đều bị hủy hoại."

Kết thúc không giống như tôi mong đợi (là SE), nhưng tôi cũng thấy khá được trước Happy Ending (nghiêng về GE hơn), chắc bởi vì thể loại gắn sẵn tag #HE rồi :v

Mắt bão quả thật gây ấn tượng sâu sắc về đủ loại tình cảm, nhất là sự rợn người rơi nước mắt của tôi khi mắt bão hé mở chân tướng về sự đau đớn trong sáu tháng tra tấn Ngụy Lâm. Tình yêu của Tần Sâm và Ngụy Lâm không hẳn ấn tượng nhưng lại là sự gắn bó trọn đời - tình yêu được gây dựng bởi thời gian và đủ loại cay đắng - không nồng nhiệt hay ngọt ngào như bao bộ ngôn tình khác. Lời văn của tác giả khơi dậy trong tôi một cảm giác kì lạ: rằng tôi đang đọc một bộ trinh thám hơn là ngôn tình. 

Không hẳn là phê bình, nhưng là sự cảm nhận của riêng tôi cho rằng sự phát triển cốt truyện ngay giữa, với những điều vô cùng bình thường cùng sự bình đạm xảy ra ở hầu hết chương truyện là cực kì cần thiết. Nhưng điều thiếu sót ở đó là sự cuốn hút, đôi khi cũng làm tôi tương đối nhàm chán vì cuộc sống xoay quanh, thiếu đi sự kịch tính và trào phúng ở lời văn, quá bình đạm.

Cá nhân, tôi thấy ổn, một bộ ngôn tình ngược ổn, đủ để rung cảm, đủ để quay cuồng bão tố nơi Mắt Bão.