CẢM NHẬN NHÂN VẬT AN DƯƠNG VƯƠNG

Nhân vật An Dương Vương là một vị vua có thật trong lịch sử Việt Nam ta. Truyền thuyết “An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy” là một câu chuyện dân gian mang nhiều yếu tố kì ảo được nhân dân lưu truyền tới tận bây giờ. Đọc câu chuyện, ta thấy rõ được vẻ đẹp nổi bật của vị vua anh hùng với lòng yêu ước và tinh thần quyết tâm bảo vệ, giữ gìn nước nhà. Thế nhưng chỉ vì vài phút sai lầm, để rồi dẫn tới những bi kịch đau thương mất mát.

Truyền thuyết là tên gọi dùng để chỉ chung những sáng tác văn học dân gian có tính truyền miệng nhằm lí giải các hiện tượng tự nhiên hay sự kiện lịch sử có thật qua những yếu tố kì ảo. Câu chuyện “An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy” là một sản phẩm của trí tưởng tượng dân gian nhằm giải thích sự kiện mất nước trong tay phương Bắc, qua đó nhắc nhở về bài học giữ nước trong lịch sử dân tộc. Câu chuyện kể về quá trình xây dựng thành Cổ Loa, chiến đấu với giặc phương Bắc làm nổi bật nhân vật An Dương Vương minh quân và cũng là tội nhân của cả dân tộc. Ông là điển hình của vị vua yêu nước nhưng quá chủ quan, coi thường mưa kế của giặc.

An Dương Vương là vị vua anh hùng, có lòng yêu nước và tinh thần bảo vệ nước nhà trong công cuộc dựng nước và giữ nước. Ông đã dời đô từ núi Nghĩa Lĩnh về vùng đất Cổ Loa, tại đây An Dương Vương bắt đầu xây thành lũy chống giặc ngoại xâm. Công việc xây thành của nhà vua gặp rất nhiều khó khăn,“hễ cứ đắp tới đâu lại lở tới đấy”, “tốn nhiều công sức mà không thành” nhưng với lòng yêu nước, quyết tâm bảo vệ đất nước mà nhà vua đã không bỏ cuộc, kiên trì xây thành không quản ngại khó khăn.  Sự giúp đỡ thần kì của Rùa Vàng và cụ già sứ Thanh Giang thể hiện sự ngợi ca công đức nhà vua, tự hào về chiến công và thành tựu thời Âu Lạc và đồng thời là lời tán thưởng của nhân dân về những hành động bảo vệ nước của vua An Dương Vương. Nhà vua chính là được sự đồng tình của nhân dân và thần thánh, những điều ông làm hết mực hợp lòng dân ý trời. Ta lại nhớ tới câu “thần” xưa:

Nam quốc sơn hà, nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.

“Sông núi nước nam”- Lý Thường Kiệt.

Không những như thế, khi xây thành xong, nhà vua vẫn trăn trở, băn khoăn tìm cách giữ nước, An Dương Vương một lần nữa nhận được sự giúp đỡ của rùa vàng, nhận móng, sai Cao Lỗ làm nỏ thần. Việc xây thành Cổ Loa và chế tạo vũ khí chống giặc ngoại xâm cho thấy tầm nhìn của một nhà quân sự tài ba và tấm lòng của một ông vua luôn lo lắng cho vận mệnh đất nước và sự bình yên của nhân dân. Không chỉ là người có lòng quyết tâm sắt đá, ông còn biết trọng dụng người tài. Với ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ đất nước, quyết sách đúng đắn, ta thấy người mang vẻ đẹp của một vị vua anh hùng có vai trò to lớn trong việc xây dựng và bảo vệ Âu Lạc.

Vị vua anh dũng với vẻ đẹp và tấm lòng cao cả ấy, đã phạm phải sai lầm, cơ đồ đắm biển sâu và nhiều bi kịch đau thương mất mát. Sai lầm đầu tiên của ông đã gián tiếp dẫn đến việc mất nước xuất phát từ việc nhà vua mất cảnh giác, nhận lời cầu hòa của kẻ thù, An Dương Vương đã gả con gái của mình là công chúa Mị Châu cho con trai Triệu Đà là Trọng Thủy. Cuộc hôn nhân giữa hai nước vốn đã có hiềm khích chính là sự dự báo cho những mối hiểm họa về sau.

“Một đôi kẻ Việt người Tần
Nửa phần ân ái nửa phần oán thương"

Vị vua của chúng ta lúc này, cũng chỉ vì mong muốn thiết lập quan hệ bang giao, sống một cuộc sống hòa bình không chiến tranh. Đó chính là tấm lòng vị tha, bao dung- phẩm chất đẹp cần có của một đức vua nước Âu Lạc và cũng là nét đẹp trong văn hóa ứng xử của người Việt Nam ta từ bao đời nay. Sai lầm tiếp theo của người dẫn tới bi kịch mất nước là sau khi nghe tin Triệu Đà một lần nữa dẫn quân sang xâm lược, ông lại thể hiện sự chủ quan, cậy có nỏ thần mà điềm nhiên đánh cờ. Nhà vua lúc ấy đã không lo phòng thủ, ỷ vào vũ khí và khinh thường quân địch. Chính sự tự mãn đó đã khiến sự nghiệp của An Dương Vương tiêu vong, đất nước diệt vong. Vị vua này đã mơ hồ về bản chất kẻ thù, kết tình thông hiếu, điều đó đã mở đường cho đối phương lọt vào làm nội gián và sự chủ quan khinh địch của ông mà tất cả sự nghiệp, cơ đồ đều đắm biển sâu.

An Dương Vương là vị vua bất tử trong lòng của nhân dân. Nhân dân Việt Nam ta đối với vị vua này, không phủ nhận những công lao to lớn mà An Dương Vương đã làm nên, nhưng chúng ta vẫn nghiêm khắc phê phán, cho ông cơ hội để sửa chữa sai lầm. An Dương Vương đã phải tự tay chém đầu con gái của mình là Mị Châu. Trước sự tỉnh ngộ muộn màng của mình, nhà vua đã đứng về phái công lý và quyền lợi của dân tộc. Đồng thời cũng cho ta thấy được những nỗi đau thương mất mát, mất đi hạnh phúc vì sự khốc liệt, tàn bạo trong hoàn cảnh chiến tranh. Cuối cùng, nhà vua cầm sừng tê giác, cùng rùa vàng đi xuống biển sâu là một motip quen thuộc nhưng đồng thời thể hiện thái độ khoan dung của nhân dân đối với vị vua hết mực vì dân, vì nước, tạo cho An Dương Vương cơ hội “cuộc sống nối dài”. Điều này tạo ra sự bất tử của nhân vật vì ông là người có công rất lớn. Trong lòng nhân dân, An Dương Vương vẫn là một vị vua anh hùng. Hàng động tự tin chém đầu con gái là hành động dũng cảm. Mặc dù ông mất cảnh giác chính trị, đến nỗi “cơ đồ đắm biển sâu” nhưng trong tâm thức nhân dân, ông mãi là một nhà vua yêu nước, có công với đất nước, nhân dân đời đời mến phục.

Truyền thuyết “An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy” và nhân vật An Dương Vương đã để lại cho chúng ta nhiều bài học xương máu. Với sự kết hợp sự thật lịch sử và các tình tiết hư cấu, câu chuyện đã cho ta thấy rõ được vẻ đẹp của một vị vua anh minh sáng suốt, luôn nghĩ cho vận mệnh đất nước dân tộc. Đi liền với những sai lầm gắn với bài học mất nước thái độ bao dung của nhân dân trước những sai lầm của nhà vua.

Truyền thuyết “An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy” không chỉ là câu chuyện dân gian mang nhiều yếu tố kỳ , mà còn là câu chuyện khiến ta cảm nhận và hiểu rõ sâu sắc hơn về vị vua An Dương Vương thời lúc bây giờ. Ta hiểu và thấy được vẻ đẹp cũng như những sai lầm không mong muốn của ông và rút ra bài học xương máu cho các thế hệ tới mãi về sau. Đồng thời ta càng thấy được thái độ của nhân dân vô cùng nghiêm khắc nhưng cũng rất bao dung độ lượng. An Dương Vương sẽ là một vị vua sống mãi trong lòng nhân dân nhân dân đời đời ghi nhận và miễn phục vị vua anh dũng này.