Trong bộ phim Paper Moon, nhân vật chính Rika là một nhân viên ngân hàng bình thường sống một cuộc đời tương đối tẻ nhạt. Thế rồi một ngày nọ, trong con mua sắm bốc đồng ở trung tâm thương mại cô đã động vào tiền gửi tiết kiệm của khách hàng và bắt đầu rơi vào điện được không sang kiểm soát nổi. Cuộc đời cô đi chệch hướng từ đây.

Paper Moon - Tên của bộ phim mang ý nghĩa gì?

Trước đây khi những tiệm chụp ảnh đầu tiên bắt đầu suất hiện ở Nhật Bản, người ta thường tạo dáng bên cạnh mô hình mảnh trăng lưỡi liềm đi chụp ảnh gia đình. Vậy nên trong giấy trở thành biểu tượng cho những giây phút hạnh phúc nhất cạnh gia đình hay những người yêu thương.

Cảnh ấn tượng nhất đối với tôi trong bộ phim là lúc Rika ngước lên thẫn thờ nhìn  mảnh trăng non treo trên bầu trời đêm trên đường về nhà, sau khi đã tiêu hết số tiền gửi tiết kiệm của khách.

Cảnh phim ấy nhưng cũng đặt ra cho người xem câu hỏi 'Niềm hạnh phúc được tận hưởng nho và những đồng tiền trộm cấp nếu có phải hạnh phúc thực sự, hay chỉ là niềm hạnh phúc giả tạo?'. Thật khó nói. Niềm hạnh phúc của Rika không thật mà cũng không giả, có khi đó chỉ là một thứ na ná hạnh phúc mà thôi.

Na ná.

Tức là gần giống nhưng vẫn là giả. Nếu là đồ vật thì đó là một thứ hàng nhái tinh xảo. Na ná miêu tả một thứ gần giống với đồ thật. Thế nên đôi lúc rất khó để phân biệt thứ đồ na ná ấy với đồ thật, thậm chí có lúc trông chúng còn thật hơn cả đồ thật.

Tuy nhiên cuộc đời của những thứ đồ na ná ấy không kéo dài bao giờ. Chúng có hạn sử dụng của riêng mình. Những thứ giá gạo đến một ngày nào đó sẽ để lộ ra thân phận của mình. Đồ vật cũng vậy, con người cũng vậy, cảm xúc cũng vậy.

Như vậy có cách nào để phân biệt thật giả một cách dễ dàng không? Dù không phải phương pháp gì đặc biệt, nhưng có lẽ câu chuyện sau sẽ giúp ích được phần nào.

Rất lâu trước đây khi còn làm cái giả cho bộ kinh tế tôi đã từng được gặp người giám sát tiền giả của ngân hàng Sịung. Anh ta là 'chuyên gia tiền giả' trong giấy mắt có thể phát hiện ra những đồng tiền giá được làm giống hệt như thật.

Tôi rất tò mò không biết xem đâu là tiêu chuẩn để tao phân biệt giữa tiền giả với tiền thật. Dưới đây là tóm tắt những gì tôi và anh ta đã trao đổi với nhau.

"Trưởng phòng tôi nghe nói dạo này tiền giả tinh xảo đến mức mắt thường khó mà nhận biết được, có phải không ạ?"

"Càng như vậy thì mình càng phải nắm chắc về đồng tiền thật. Muốn phân biệt được tiền giả thì phải biết tường tận về tiền thật."

"À ra vậy. Thường thì khi nhìn tiền giả tao vẫn thấy có cảm giác hàng khác phải không ạ?"

"Nếu nó rực rỡ quá thì trước tiên phải nghi ngờ."

"Sao ạ? Tức là những đồng tiền trọng được rõ cao là tiền giả sao?"

"Để trong giống như tiền thật tiền giả thường có những dấu vết giã mạo rất rõ ràng. Sẽ có cảm giác gì đó không tự nhiên. Đồ giả thường trong Rực rỡ quá mức cần thiết. Đồ thật thì không như thế. Tiền thật trông rất tự nhiên. Vì nó không cần phải tự trang trí thêm cho mình làm gì cả."