Chiều đi làm về ngang ngõ ở cửa hàng trái cây thấy người ta bày bán khóm. Nhìn những trái khóm được xếp ngay ngắn trên kệ lại nhớ nao lòng những mùa khóm quê mình.

Có lẽ cây khóm đã làm thay đổi diện mạo nơi đây khi vùng đất này vốn là vùng phèn, lũ. Lúc đầu chỉ có một ít hộ dân trồng nhưng sau đó khi thấy được sự thích hợp của loại cây này với khí hậu và thổ nhưỡng ở đây, nhiều người dân đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất tạo nên những cánh đồng khóm xanh mướt.

Nếu đến quê tôi vào mùa khóm chín sẽ thấy không khí rất sôi nổi. Từng trái khóm xen sắc xanh vàng là thành quả của những tháng ngày lao động chăm chỉ của người nông dân nơi đây. Nếu không quen, khi thu hoạch thế nào cũng sẽ bị những gai khóm cứa vào mình nhưng đối với những người dân ở đây thì vốn dĩ đã quen với những chuyện ấy.

Những giọt mồ hôi cũng vì thế lóng lánh hơn dưới ánh nắng. Họ thoăn thoắt cắt từng trái rồi điệu nghệ đưa lên xuồng. Chiếc xuồng nhỏ sẽ len giữa các mương nước để đưa khóm đến nơi tập trung chờ thương lái đến mua hoặc bán cho khách vãng lai qua đường.

Ở quê tôi người ta không chỉ dùng khóm để ăn tươi mà còn sáng tạo nên rất nhiều món ngon khác. Khóm xay sinh tố, khóm ép nước ép thơm lành ngọt mát giữa trưa Hè. Bà tôi còn khéo tay làm món mứt khóm ngọt dẻo, quyện với đường tạo nên màu vàng bắt mắt. Muốn làm được món mứt khóm ngon phải biết chọn khóm ở độ chín phù hợp rồi đảo liên tục với đường, lựa vừa phải thì màu sắc và chất lượng thành phẩm mới đẹp. Món này dùng để nhâm nhi với trà hoặc thêm đường và đá viên vào làm nước uống đều được.

Sẵn mớ cá đồng bắt được dưới sông, người ta nấu canh chua với khóm, giá, cà chua cùng ít rau quế, rau ngò gai trong vườn. Món xào thì có xào chua ngọt khóm với dưa leo và thịt. Kì công hơn ở một số nhà hàng còn làm món cơm chiên với khóm, chẻ trái khóm ra làm đôi và lấy phần thịt xắt hình hàng chiên cùng với cơm, phần vỏ khi cơm chín sẽ để vào trang trí thêm chút hành ngò cho thêm phần bắt mắt.

Đặc biệt, phần mắt khóm sau khi tỉa một số người sẽ không bỏ mà dùng để luộc ốc. Vị chua của mắt khóm sẽ góp phần làm sạch chất nhớt của ốc, đồng thời hương thơm sẽ làm ốc không còn tanh nữa. Thơm không những có nhiều công dụng trong ẩm thực mà còn là vị thuốc rất tốt. Trong trái khóm có chứa nhiều vitamin C giúp cơ thể tăng sức đề kháng và một số chất chống lại tác hại của quá trình lão hóa.

Con đường quốc lộ chạy ngang những cánh đồng khóm vào mùa tạo nên khung cảnh rất ấn tượng với du khách. Con đường này cũng giúp cho các thương lái dễ dàng hơn trong việc vận chuyển khóm đi xa. Du khách ghé những quán võng ven đường gọi một ly cà phê thường gọi kèm thêm một trái khóm được gọt sẵn. Giữa cơn gió đồng mát rượi thưởng thức trái khóm ngọt thơm kèm chút muối ớt cay nồng thật thú vị và làm xua tan đi những mệt nhọc đường xa.

ST.