Tháng Năm về. Nắng dát vàng con đường quê, nhảy nhót trên những cành xoan trước ngõ gọi bầy sẻ ngói về líu lo một góc vườn. Nắng tràn trên đồng, luồn vào những bông lúa của mẹ ưng ửng chín vàng...

Trước mùa gặt mấy hôm, lúc xuống chợ phiên mẹ lục lọi trên mái gianh gian bếp tất thảy những cái liềm để cắt chấu. Mẹ dùng khúc than củi cháy hôm qua trên bếp làm dấu vào mỗi cán liềm. Ba cái cắt chấu thuận tay phải mẹ đánh dấu nhân, một cái thuận tay trái cho bố mẹ dùng dấu hoa thị. Sau phiên chợ, theo mẹ về, ngoài những cái liềm đã cắt chấu, trong làn nhựa mẹ mua thêm thực phẩm dự trữ cho mấy ngày gặt, không thể thiếu dăm lạng đường, chục quả chanh dùng để pha nước uống lấy sức giữa buổi gặt. Tôi cười tít mắt sung sướng, mân mê gói đường và những quả chanh xanh óng căng mọng, thấy vị ngọt của đường cùng vị chua thanh thanh của chanh chạy nhẹ nơi cuống họng...

"Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng". Chợp mắt đầu hôm, loáng cái đã thấy mẹ trở mình dậy nhóm bếp tự khi nào. Mọi người trong nhà bị đánh thức bởi mùi khói quyện mùi cơm nếp thơm lừng. Mẹ chia sẵn phần mỗi người vào bọc lá sen xanh, rắc lên vừng lạc rang đâm nhỏ. Vừa nuốt miếng cuối cùng mẹ tất tả giục chồng con rồi quẩy gánh đi trước.

Cánh đồng nhuộm vàng màu những bông lúa, vành nón trắng mẹ nhấp nhô. Nhìn mẹ, tôi nghĩ tới hình ảnh cánh cò lặn lội, chịu thương chịu khó đi tìm mồi trong bài ca dao học trên lớp. Tiết trời miền Trung nghiệt ngã, khi mưa thì dầm dề thối đất thối đai. Khi nắng thì chực đốt cháy tất cả. Vai mẹ gầy gầy run run trong nắng. Nắng xuyên thấu tấm áo mỏng, mồ hôi thấm từng giọt mặn môi. Đưa tay quệt vội giọt mồ hôi lăn trên mi mắt, mẹ lại cúi xuống với liềm thoăn thoắt cắt, bó lúa gọn gàng. Nụ cười mẹ lấp lóa trong ánh nắng khi mùa lúa trĩu hạt...

Sau bữa gặt, mẹ còn nán lại ruộng để tìm bắt muồm muỗm, tối về rang lên cho tôi ăn. Đó là món tôi yêu thích, nên mẹ chiều tôi vô điều kiện. Mặc dù sau buổi gặt, chân mẹ đã vẹo xiêu, đầu mẹ đã ong ong đầy gió. Tuổi thơ tôi vô tư đón lấy sự hi sinh của mẹ mà vô tình quên những mệt mỏi người đang gánh chịu. Cho tới khi lớn lên xa nhà, một mình ở thành thị thoảng trong cơn mơ tôi thấy mình giữa mùa gặt cùng mẹ đi bắt muồm muỗm mà nước mắt lăn trào lúc nào không hay!

Mùa gặt, nằm bên mẹ tôi thấy cả mùi hương lúa mới, mùi mồ hôi mằn mặn lẫn mùi yêu thương ngọt ngào. Tôi rúc nách mẹ ngủ một cách an yên lạ kỳ! Tôi hạnh phúc khi được lớn lên bên mẹ, bên những mùa gặt đồng quê!

ST.