Trong các sách vở ngày trước còn ghi lại món bò gác tréo, dân gian lại cho đó là món bò quanh lửa hồng.

Xa xưa, ở miền sông nước Cửu Long, các điền chủ khi lúa đã vô đầy lẫm thường hay mở tiệc ăn mừng, có khi để đãi những kẻ đã nhọc công giúp họ bằng món bò gác tréo. Dấu ấn văn hóa xưa còn phảng phất qua câu hát:
Mở tiệc bò quanh lửa hồng,
Cả điển chỉ có Hội đồng chơi sang.

Tiệc thường tổ chức vào buổi chiều nhạt nắng hay một tối có trăng. Món này phải lựa bò tơ, làm sạch lông rồi đem gác lên bốn cây đóng tréo hình chữ X giống như cái nạng, như bắc cầu khỉ ở thôn quê. Bên dưới là một đống than hồng hừng hực lửa. Bò được quay trở liên tục. Lát sau, bò chín, lớp mỡ chảy xuống than nóng nghe xèo xèo.

Mâm bàn được dọn ra với chủ yếu là rau thơm, khế chua, chuối chát thái mỏng. Một dĩa chanh đã cắt ra thành miếng. Một thau bún ngon. Một tô đựng nước mắm tép pha trộn với khóm, bằm chung với tỏi, ớt, đường, bột ngọt được pha chế vừa ăn. Trên bàn chỉ có chén nhưng không có đũa vì người ăn sẽ dùng tay để xử lý.

Cả con bò được gác tréo ngoài vườn, cách bàn để thức ăn một con mương nhỏ. Người ăn khi thưởng thức, phải lấy bánh tráng, kèm rau sống, bún rồi nhảy qua chỗ gác bò dùng dao bén cắt thịt.

Miếng bò đỏ ối được nhúng qua chanh cho tái lại, da vàng tươi, giòn rụm, để vào gói lại rồi quay về chấm nước mắm, vừa nhai ngấu nghiến vừa nhấp chung rượu đế cay nồng. Có lẽ vì phải luôn... vận động nên bụng không bị no hơi, mồ hôi đổ ra, rượu vào cũng lâu say hơn! Nét văn hóa xưa chỉ còn phảng phất trên những trang giấy ô màu. Ngày nay, ở một số đô thị, có những hàng quán bán bê thui mà sức hấp dẫn của nó cũng thú vị không kém.

Biết bao tao nhân mặc khách, anh em bằng hữu cùng chuyện trò rôm rả bên dĩa bê non vừa thui chín, kèm với nó là bún, rau sống, nước chấm đặc trưng,... dường như gợi nhớ thời xa xưa, ngày cha ông đến đây mở đất, dựng làng lập nghiệp và phát triển đến hôm nay.

ST.