Phân tích về toàn tác phẩm Mùa Xuân

Khác với tiết trời giá lạnh của những ngày cuối năm 1980 , nền văn học Việt Nam lại ấm áp lạ thường khi được đón một mùa xuân hết sức thơ mộng đáng yêu qua tác phẩm "Mùa xuân nho nhỏ ".  Với nhạc điệu trong sáng hòa cũng hình ảnh giản dị tác phẩm đã nêu bật lên được nguyện ước muốn cống hiến cho đời của tác giả Thanh Hải . Tuy khát khao vô cùng mãnh liệt nhưng lại rất thầm lặng khiêm nhường .

Mùa xuân trong " Mùa xuân nho nhỏ " không chỉ đơn giản là nói đến mùa xuân của thiên nhiên mà còn là mùa xuân của đất nước - là mùa xuân của những người xây dựng quê hương- , rồi từ những mùa xuân đó tác giả mới khéo léo sử dụng biện pháp ẩn dụ để cho thấy mùa xuân là hình ảnh đại diện cho một cuộc đời dễ thương , một khát vọng sống cao đẹp .

Mở đầu bài thơ tác giả chỉ cần vài nét bút đã họa ra được hình ảnh mùa xuân xinh đẹp - một mùa xuân của thiên nhiên- có đầy đủ hương sắc và âm thanh  :

"Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng ."

Bức tranh đậm màu sắc đặc trưng của xứ Huế . Là màu xanh của ngọn lục bình trên dòng Hương Giang , là màu tím duyên dáng của hoa , là âm giọng " ơi " " chi " ngọt ngào của con người ở cố đô . Lại thêm vào tiếng chim chiền chiện - một loại chim đại biểu của sức sống , niềm vui - đã tạo nên một khung cảnh mùa tươi mới , tràn đầy sức sống , với cách chuyển động từ " mọc " lên trước câu làm cho sức xuân ấy căn tràn hơn , mãnh liệt hơn nữa . Bên cạnh đó tác giả còn sử dụng nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác vô cùng độc đáo . Từ âm thanh của tiếng chim , một thứ không hình không dạng vang vọng thành " từng giọt long lanh " tựa như giọt sương cụ thể tinh khiết ẩn đâu đó là những chắt lọc tinh túy  ,những điều quý giá của cuộc sống  . Thêm vào đó là bằng động tác giản dị " đưa tay hứng " đầy trân trọng nâng niu , tác giả đã cho ta thấy được sự ngây ngất say sưa với tình yêu thiên nhiên yêu cuộc sống thiết tha . Dường như do đang ở gần lằn ranh sinh tử mà tình yêu này lại mãnh liệt , lại đẹp đến như vậy .

            "Mùa xuân người cầm súng
             Lộc giắt đầy trên vai
             Mùa xuân người ra đồng
             Lộc trải dài nương mạ
             Tất cả như hối hả
             Tất cả như xôn xao . "

Khổ thứ hai là nói về mua xuân chiến đấu và mùa xuân xây dựng của dân Việt ta . Cấu trúc thơ song hành đã nêu bật lên nhiệm vụ cấp thiết của tổ quốc ta lúc này là tiếp tục ra sức giữ và dựng nước . " Lộc " ở đây là cành , là lá xanh non tươi mới , lộc đối với người chiến sĩ là những cành lá ngụy trang trên lưng ,lộc đối với người nông dân là những cây trái " trải dài nương mạ " . Tất cả đều là những điềm may đầu xuân . Lộc ở đây còn mang nét nghĩa hi vong về những điều tốt đẹp sẽ đến với đất nước . Điệp ngữ " tất cả như "sánh với những từ láy như " xôn xao " , " hối hả " sẽ giúp người đọc cảm được sức sống mạnh mẽ , khí thể khẩn trương nhiệt tình của toàn dân trước quê hương đất nước . Bên cạnh đó còn giúp tạo âm điệu vui tươi ,khỏe khoắn cho bài thơ .

Bốn câu tiếp theo tác giả đã nêu lên khái quát được bề dày lịch sử hơn bốn ngàn năm " vất vả và gian lao " bằng niềm tự hào chân thật . Hai câu cuối đoạn tác giả muốn bài tỏ sự tin tưởng vào việc đất nước mãi trường tồn , luôn phát triển và không ngừng đi lên phía trước như một vị tinh hà bằng cách so sánh đất Việt với vì sao " đất nước như vì sao " .
            "Đất nước bốn nghìn năm
             Vất vả và gian lao
             Đất nước như vì sao
             Cứ tiến về phía trước ."

Đối với tôi thì trong tác phẩm " Mùa xuân nho nhỏ " tôi thích hình ảnh xuân của thiên nhiên nhưng lại đắm say với khổ tư của bài .

" Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Ta hòa vào nhịp ca
Một nốt trầm xao xuyến ."

Câu thơ mới đẹp làm sao ! Đẹp từ âm tiết đến ý nghĩa . "Ta " ở đây vừa là tác giả vừa là lời tác giả muốn đánh thức mọi người . Tác giả muốn làm những thứ nhỏ bé như " con chim hót " - gọi niềm vui về - " một nhành hoa "-tô điểm sắc màu cho cuộc sống- , " một nốt trầm " -hòa vào với bản tình ca của dân tộc - nhưng lại lặp lại cụn " Ta muốn làm " để nhấn mạnh khát vọng muốn đem đến những cống hiến cho đời một cách thầm lặng . Thằm lặng ở chỗ tác giả chỉ muốn được góp thêm phần đẹp đẽ cho đời bằng những thứ nhỏ bé và không muốn làm thay đổi bất kỳ một điều gì lớn lao . Các bạn có tự hỏi tại sao là một nốt trầm hay chưa ? Tại sao không phải là một nốt bổng tươi vui và trào dâng khí thế ? Bởi lẽ nốt trầm nhẹ nhàng làm nổi bật ước nguyện khiêm nhường đã nói . Và còn hơn thế nữa , khác với những nốt cao vút tràn đầy sức mạnh nhưng cũng ngắn ngủi và mau sớm lụi tàn thì nốt trầm lại xao xuyến , lại ngân xa và khi kết thúc rồi cũng để lại cho không gian một cái gì đó thoang thoảng gợi nhớ .

Với Thanh Hải ước nguyện và sự khát khao thực hiện nguyện ước chưa dừng lại ở đó .

" Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuỏi hai mươi
Dù là khi tóc bạc "

" Mùa xuân nho nhỏ " : mùa xuân là một thời gian mà được tác giả sáng tạo thành một vật gì đó có khối có hình , " nho nhỏ" vô cùng đáng yêu . Mùa xuân nho nhỏ là ẩn dụ của một đời người , của khát vọng sống cao đẹp . " lặng lẽ dâng cho đời " vừa là sự nhè nhàng thầm kính vừa là sự nâng niu trân trọng và niềm khát khao cháy rực muốn được dâng hiến hết mình cho đời mà không cần một ai hay biết . Do ước nguyện mãnh liệt nên tác giả luôn nhấn mạnh những điều mình nói , điệp ngữ " dù là " cũng là một trong số đó . "Tuổi hai mươi " đối với " khi tóc bạc " cho thấy dù là khi còn trẻ hay dù là khi già yếu thì vẫn muốn được cống hiến cho cuộc đời không phân biệt tuổi tác . Muốn dùng cả cuộc đời nhỏ bé vì một ước nguyện lớn lao .

Nếu ở các đoạn trên đều tràn ngập nhiệt huyết thì ở khổ cuối cùng lại nhẹ nhàng trìu mến bằng giọng Nam ai Nam bình của ca điệu xứ Huế :

"Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai Nam bình
Mùa xuân ngàn dặm mình
Mù xuân ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế . "

Đến cuối bài thơ cũng như đến cuối đời tác giả thứ còn đọng lại ở Thanh Hải là tình yêu với đồng quê và ước nguyện vẫn hiển hiện .

" Mùa xuân nho nhỏ " đã đi vào lòng đọc giả bằng lời thơ tha thiết , gần gũi và nhẹ nhàng nhưng cũng đầy tình cảm giống như những làn điệu dân ca . Mỗi câu thơ là một minh chứng cho khát vọng sống và cống hiến cho đời một cách mạnh liệt . Thanh Hải muốn góp một " mùa xuân nho nhỏ  " vào mùa xuân lớn của dân tộc .

Từng lượt xem của các bạn , từng lượt bình chọn của các bạn làm mình rất vui . Bởi vì những bài phân tích cỏn con của mình được lọt vào tầm mắt xinh đẹp của các bạn . Và hơn thế nữa , mình thấy được các bạn đang rất cố gắng học tập - điều này làm mình cực kỳ vui sướng !!!!. Cùng nhau cố gắng để đạt được ước mơ nhé ! Cảm ơn và chúc bạn luôn thành công !